Z nishonova, D. Qarshiyeva
Download 2.53 Mb. Pdf ko'rish
|
Ekspirimental psixologiya 2007 КУЛЛАНМА
Tobe ko‘rsatkich - eksperiment oikazishdagi mustaqil ko‘r-
satkichning ta’sirini aks ettiradigan faoliyatning ba’zi jihatlaridan biri. Agar mustaqil ko‘rsatkich tobe ko‘rsatkich farqli tomonlarining vujudga kelishiga sabab boisa, eksperimental natija berishi mum kin. Masalan, vazifaning bajarilishi (mustaqil ko‘rsatkich), mehnat- ning unumdorligini oshishiga olib kelishi mumkin (tobe ko‘rsatkich). Natijaga erishishimizda biror materialdan foydalanish yoki foydalanmasligimiz - mustaqil ko‘rsatkiclidir. Bu degani, eksperi mentator o‘z rejasiga ko‘ra uni o‘zgartiradi. Mustaqil ko‘rsatkich o‘zicha ikki holatda ifodalanishi mumkin. Materialdan foydaia nishimiz - biri boisa, foydalanmasligimiz - ikkinchisi. Mustaqil ko‘rsatkichni miqdoriy ifodalasak, bunda miqdor so‘zidan foyda- lanamiz. - Har bir mustaqil ko‘rsatkich bitta tobe ko‘rsatkichni taqozo etadi. Mustaqil va tobe ko‘rsatkichning o‘zaro munosabati eksperi mentning asosiy natijasini keltirib chiqaradi. Eksperimental natijalarni tahlil qilishdan oldin eksperimentator mustaqil va tobe ko‘rsatkichlarni aniq belgilashi shart. Keltirilgan misolda mustaqil ko‘rsatkichning 2 holati: bu quloqchin-(naushnik) laming qoilanilishi yoki foydalanilmaslik; tobe ko‘rsatkich aniq ko‘rsatilgan: quloqchinlardan foydalanish yoki foydalanilmaslik natijasida ularning mehnat unumdorligiga ta’siri yoki aks holati, umuman ishlab chiqarish natijasiga ta’siri: - salbiy ko‘rsatkich (yoki faktorli) ishonchsiz yoki sistematik aralashma; salbiy ko‘rsatkichning parametrlari, masalan, vaqt omillari, vazifa omillari, sinaluvchilarning individual farqlari; - qo‘shimcha ko‘rsatkich - xususan eksperimental farazning asosiy qismlaridan biri; eksperimental farazni yaxshilab tekshirish uchun o ‘rganilayotgan obyektning qo‘shimcha ko'rsatkich darajasi bilan mos boiishi lozim, umumiy eksperimental farazni tekshirish uchun esa - eksperimentning turli darajalarida oikazilishi; - birlik ko‘rsatkich; 48 - ikkilamchi ko'rsatkich; - kengaytirilgan ko‘rsatkich - mustaqil ko‘rsatkichning yangi sharoitlarini yaratilishiga raoyilllk; - sifat ko‘rsatkich - mustaqil ko‘rsatkichning sifat jihatidan bir- biridan farqlanuvchi sharoit, holati; - miqdoriy ko‘rsatkich - mustaqil ko‘rsatkich miqdoran oichash mumkin boigan darajalar orasidagi farq, ko‘p bosqichli eksperi mentga xos; - asosli ko‘rsatkich - «asosda yotuvchi» nazariy mulohazalarga asoslangan holda mustaqil ko‘rsatkichning o‘zaro ta’sirini ko‘rsatish; - nazorat ko‘rsatkichi - ikkinchi mustaqil ko‘rsatkich hisoblan gan qo‘shimcha ko‘rsatkichlardan biri hisoblanadi. Download 2.53 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling