o‘ylaydi. Demak, adabiy asar shakli ustida ishlash matn hali qog‘ozga
tushishidan ancha oldin boshlanadi. Yaratilajak asar xususidagi o‘ylar
shakllanishi hayotiy faktlami idroklash jarayonidayoq asar janrining,
bayonining o‘ziga xos jihatlari paydo bo‘la boshlaydi.
Mana, matn ham tayyor. Muallifning fikri muayyan shaklga
solingan, til vositalarida ifodasini topgan va yozuv belgilarida qayd
etilgan. Muallif uchun matn adabiy asar yaratish yakuniy bosqichi-
ning materiali bo‘lib hisoblanadi. Muharriming faoliyati muallif
ning matni ustida noshirlik ishlarini bajarishining asosiy bosqichi
bo‘lish bilan birga, muharrir adabiy faoliyatirring asosiy qismi
hisoblanadi. Lekin shunga qaramay ba’zi-ba’zida, muharrir o‘zi,
umuman, kerakmikan? - degan ovozlar eshitilib qoladi. Bunday
fikr egalari, aftidan, bu ortiqcha kuch va mablag‘ sarfi, keraksiz
chiqim, deb o‘ylasalar kerak.
Ba’zilar bu savolga, muharrir kerak emas, deb javob qiladilar.
Ulaming fikricha, go‘yo ko‘pchilik mualliflar muharrirga orqa qilib,
xom-xatala asarlarini ham nashr uchun topshiraverar emishlar.
Muharriming bo'lishi mualliflaming o ‘z asari ustida qunt bilan
ishlamasligiga olib kelar emish. Ular muharrirga suyanib qolar,
asarini chiqarilishinigina o‘ylaydigan bo‘lib qolar emish.
Noshirlik sohasida ko‘p yillar faoliyat ko‘rsatib kelgan va
kelayotganlar esa butunlay boshqacha fikrda bo‘ladi.
0 ‘z tajribalariga tayanib, bunday mutaxassis xodimlar, ayniqsa,
malakali muharrirlar, yo‘q, tayyorgarligi mukammal boUmagan
maxsus adabiy yoki ixtisosiy yordamgamuxtoj shaxslaming muallif
bo‘ladigan davri allaqachon o ‘tib ketdi, deb qat’iy ta’kidlaydilar.
Do'stlaringiz bilan baham: |
