muallif bayonining o‘ziga xosligi, uning uslubi o‘zgartirilmaydi.
Tuzatishning to‘rtinchi turi - o‘zgartirib tuzatishda muallif taq
dim etgan materialni baholash asosida matnning yangi talqini yara-
tiladi. Muallif etkazgan faktlarga qat’iy amal qilgan holda muharrir
muallif fikrini adabiy shaklga soladi. 0 ‘zgartirib tuzatishda asar bir
janrdan boshqa janrga o‘tkaziladi, matnning mo‘ljallangan maqsadi
o ‘zgarganda unga ishlov beradi, yangicha talqinini yaratadi. Bu
jarayonda muharrir va muallif hamkorlikda ishlaydi, o‘ziga xos
ijodiy hamkorlik yuzaga keladi.
Albatta, baholash jarayonidagi tuzatishlami yuqoridagi tarzda
turlarga ajratish shartli - aynan shu xilda bo‘lishi kerak degani
emas. Matni tuzatishni ayni bir tur bilan cheklash bir oz g ‘ayritabiiy
(sidirg‘a o‘qib tuzatish bundan mustasno).
Matnni baholash jarayoni alohida jaroyon, muharriming kasbiy
mahorati - mutaxassis ekanligi tuzatishning turli usulllaridan
mohirona foydalana olishda namoyon bo‘ladi.
Tajribali muharrirlar matnni baholab, tuzatish kiritishda sof
muharririlk vazifasini bajarishdan tashqarii nashmi chop etishga
tayyorlashda ishtirok etuvchi boshqa mutaxassislaming ayrim
«o‘tkazib» yuborgan kamchiliklarini ham tuzatib ketadilar. Masa
lan, musahhih, texnik muharrir, grafikachi mutaxassis, hatto badiiy
muharrir - dizaynerlaming. Bulardan ko‘rinadiki, muharriming
baholash jarayonidagi mas’uliyati juda yuqori, uning zimmasidagi
mas’uliyatni boshqa nashr ishtirokchilarning mas’uliyati bilan
tenglashtirib bo‘lmaydi. Muharrir hamma narsani bilishi kerak,
deb yuqorida qayd etilgani sababsiz emas. Chunki qo‘lyozmani
Do'stlaringiz bilan baham: |
