gaz to‘lg‘izish kompressor stansiyalarida (AGTKS) siqilgan tabiiy
gaining A va В markalari mavjuddir. Ular bir-biridan faqat zichligi va
issiqlik berishi bilangina farqlanadi. (bu farq turli hajmdagi metan va
azotning tarkibi bilan izohlanadi.)
Energetik parametrlari bo‘yicha 1 m3 tabiiy gaz (metan) 1L
benzinga ekvivalent hisoblanadi. Siqilgan tabiiy gazning eksplua
tatsion xarakteristikalarini oshirish uchun antidetonatorli qo‘shilma-
lami qo‘llash talab qilinmaydi, chunki unda metan borligi sababli
oktan raqami yetarli darajada yuqori hisoblanadi.
Metan oddiy uglevodorodlar turkumiga kiradi, molekulasida bir
atom uglerodga maksimum vodorod to‘g ‘ri keladi. Shuning uchun u
yuqori yonish haroratiga ega bo‘lib, keng diapazonda yona oladi va
zaharlilik chiqindilari juda kam miqdorda bo‘ladi. Siqilgan tabiiy
gazda vodorodning ko‘pligi dvigatel silindrlarida yonilg‘ining to‘la
yonishini ta’minlaydi (benzin va suyultirilgan gazga nisbatan.) Boshqa
uglevodorodli gazlarga nisbatan metan havodan ancha yengil. Metan
yuqori detonasion turg‘unlikka ega bo‘lganligi uchun dvigatelni siqish
darajasini oshirish imkonini ham beradi. (9,5-10,5).
Avtotransportda siqilgan tabiiy gazdan samarali foydalanishning
eng asosiy muammolaridan biri AGTKS da gazni yaxshilab yuritish,
namlikni yo‘qotish muammosidir. Gazdagi namlik 9 mg/m3 dan
oshmasligi kerak. Shabnamlanish nuqtasi 20 MPa bosimda 30 °C ga
teng. Agar bu shart qanoatlantirmasa, gaz reduktorlarida muz tiqini
hosil bo‘lishiga olib keladi. STGda oltingugurt vodorodi miqdori
massasi 0,1 foizdan oshmasligi kerak. STG ning o‘t olish harorati
benzinnikiga qaraganda uch marta yuqori bo‘lib, 608 °C - 625 °C ga
Do'stlaringiz bilan baham: |
