‘zbekist0n respubukasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi


ro‘y berdi. Bu davrdagi iqtisodiy g‘oya!ar tovar-pul munosabatlarining

bet134/163
Sana03.12.2023
Hajmi
#1798248
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   163
Bog'liq
61aef8397723d3.50813536

ro‘y berdi. Bu davrdagi iqtisodiy g‘oya!ar tovar-pul munosabatlarining 
rivoji bilan bog‘Iiq.
Islom 
— VII asrda (hijriy 622-yil) dastlab Arabistonda tarqalgan 
so'nggi muqaddas din. Islomning muqaddas kitobi 
Qur’oni Karimda 
(arabchada 
o'qish, qiroat
degani) Alloh taolo tarafidan shaxsiy mulk 
muqaddas deb e’lon qilingan, unga ko‘z olaytirish katta gunoh deyilgan


va sudxcTrlik harom qilingan, ortiqcha sarf-xarajatlar qoralangan, 
ayniqsa, «yenglar, ichinglar, hadya qilinglar, lekin isrof qilmang» 
degan oyatlar bugungi kun uchun ham ahamiyatlidir.
Forobiy Abu Nasr ibn Muhammad 
(870-950) — qomusiy olim, 
Arastuning izdoshi (Arastudan keyin ikkinchi muallim nomini olgan), 
xayoliy sotsializmning asoschilaridan, 160 dan ortiq asar yozgan, 
donishmand (ayni vaqtda diniy jamoaning boshlig‘i bo‘lgan), hukm- 
dor, tasarruf etuvchi, «saxovatli yurt» haqidagi ta’limotni rivojlantirdi 
(fozil davlat tarafdori).
Abu Ali ibn Sino 
(980-1037) — qomusiy olim, 280 dan ortiq asar 
yozgan, «Uy xo‘jaligi», «Ruhshunoslik» va boshqa kitoblarda iqtisodiy 
qarashlari aks etgan.
Beruniy Abu Rayhon Muhammad ibn Ahmad 
(973-1048) — qomu­
siy olim, 150 dan ortiq asarlari mavjud, lekin iqtisodiy qarashlari 
to‘liq o‘rganilmagan. Mehnat boylikning asosi ekanligi to‘g‘risidagi 
fikrlari mavjud.
Yusuf Xos Hojib Bolasog‘uniy 
(~ 1016-1018-?) - turk tilidagi ilk 
asar 
«Qutadg‘u bUig» 
(«Saodatga yo'llovchi bilim», 1069-70) da ajoyib 
iqtisodiy g'oyalami bayon etgan (1990-yilda chop etildi). Ayniqsa, 
hunar-kasb o'rganish, savdo-sotiqning ahamiyatiga e’tibor berilgan. 
Kitobda «san’at, hunar 
kishiga chiroy, turli-tuman hunarlami 
o'rganmaslik tubanUk belgisi» (64-bet) ekanligi haqida fikrlar va mehnat 
taqsimoti g'oyalari bor. Davlat va iqtisodiyot masalalaridagi bog‘lanishni 
yaxshi tushungan.
Nizomulmulk 
(1018-1092) — Saljuqiylar davlati vaziri sifatida «Siyo- 
satnoma» asarini yozdi, unda soliq, davlat mablag'larining hisob- 
kitobi, iqto‘ (chek yer) to‘g‘risida qimmatli g'oyalar berilgan.

Download

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   163




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling