Ózbekistan respublikasí joqari bilimlendiriw, PÁn hám innovaciyalar ministrligi samarqand mámleketlik veterinariya medicinasi, sharwashiliq hám biotexnologiyalar universiteti nókis filiali veterinariya hám zooinjeneriya fakulteti

76-súwret.

Otlı sherbet ajıratıwshı ósimlikler (dana esabinde) esabin 1-4 m: den, terek hám puta tereklerin bolsa 25 m2 (5 x5 m) ishgol kilgan maydanına qarap hár qaysı sherbet ajıratıwshı ósimlik túrlerin barlıq maydan boylap taxminan shamalap, procent esabinde maydanshaları boyınsha esabi alınadı.

Jaylaw hám utlaq (tábiy hám jasalma jol menen kópaygan túrli utdar usib jatqan jer maydanı ) larda ósetuǵın ósimliklerniń sherbet ajıratıw jamgarmasini Ye. T. Klimenkova metodı boyınsha aǵash tayaqshalardan kaǵıp tayarlanǵan yonlari 0, 5 m li 25 katekke bólingen hám ishine sım tartıp tayarlanǵan ramka setka járdeminde anıqlanadi.
Uyrenilip atırǵan maydanda 1 m2 maydanshalar ajıratılıp, olardıń ishindegi sol maydanshada ol yamasa bul sherbet ajratuvchi ósimliklerdiń ústine ramka setka quyıp, sol ósimlikler procent xlsobida anıqlanadi. Ajıratılǵan maydanǵa turt márte ramka quyılıp, ósimlikler atı hám katekler rakami jazıladı.
Ótken maydanlarda ósetuǵın sherbet ajıratıwshı ósimliklarniń procent chisobidagi muǵdarın 76 -súwret hám keste boyınsha anıqlanadi.

	Ketekler nomeri	Úyernilip atırǵan jer % esabında
Ketekler sanı	1,2, 3,4, 5	12.5 ten
Ketekler sanı	10, 15, 20 hám 25	6,25 ten
Ketekler sanı	6, 7,9, 16, 17, 19,21,22,24	0,25 ten
Ketekler sanı	8, 18, 23, 11, 12, 14	0,50 den
Ketekler sanı	13	1,00 den

Mısalda otlı maydanlardı úyreniwde sol maydanda ósetuǵın jońıshqa 1 m2 li maydanshada ramka setkanıń 10, 15, 20, 25, 24, 6, 7, 13 rakamli kateklerine tuwrı keledi. Kesteden paydalanıp, tórt birinshi katek ishindegi jońıshqa ósimligi 6, 25% ni payda qılsa, 6, 7, 24-katek 0, 25% ten hám 13-ketek bolsa 1% ni payda etedi. Sol rakamlar kórsetilgen katekler xdmmasi 8% ni payda etedi. Toplanǵan ósimlikler sanı tekserilgen maydanshalar sanına, yaǵnıy 4 maydanǵa ólshengen bolsa, sol sandı tórtke bólemiz.

Ólshengen tórt maydansha, yaǵnıy 10, 15, 20, 25 cifrlı keteklerdegi ósimlikler sanın 4 ke bólemiz: 6, 25:4=1, 56% ge tuwrı kelip atır.