Ózbekistan respublikasí joqari bilimlendiriw, PÁn hám innovaciyalar ministrligi samarqand mámleketlik veterinariya medicinasi, sharwashiliq hám biotexnologiyalar universiteti nókis filiali veterinariya hám zooinjeneriya fakulteti

ÓZBEKISTAN RESPUBLIKASÍ JOQARI BILIMLENDIRIW, PÁN HÁM INNOVACIYALAR MINISTRLIGI
SAMARQAND MÁMLEKETLIK VETERINARIYA MEDICINASI, SHARWASHILIQ HÁM BIOTEXNOLOGIYALAR UNIVERSITETI NÓKIS FILIALI
VETERINARIYA HÁM ZOOINJENERIYA FAKULTETI

Zooinjeneriya Palhárreshilik tálim baǵdarı 3-kurs 313-topar

Pal harreshilik onimlerin islep shigariw,saqlaw ham qayta islew paninen


KURS JUMISI

Tema: Paldıń fizikalıq qasiyetleri.

Orınladı:
Qabıl qıldı:
Mazmun

1. 
   Kirisiw.
   
2. 
   Tiykarǵı bólim.
   

1. 
   Paldıń fizikalıq quramı.
   
2. 
   Paldıń awırlıq muǵdárın anıqlaw
   
3. 
   Pal quramındaǵı suw muǵdarın anıqlaw.
   
4. 
   Tábiy pal hárre mumına qosılatuǵın qosımshalardı anıqlaw.
   

3. 
   Juwmaqlawshi bólim.
   
4. 
   Paydalanilǵan adebiyatlar.
   

Kirisiw
Ósimlikler zúráátliligin asırıwda shıbın-shirkeylerdiń shańlatiw iskerligi úlken áhmiyetke iye. Ósimliklerdiń 80 payizi shetten shańlaniwǵa mútájligin biliw jetkilikli etedi. Íqlım hám topıraq sharayatlarınıń túrli-tumanlıǵı, jabayı hám materiallıq ósimlik túrleriniń kópligi menen parıq etetuǵın Ózbekstanda pal hárreleri járdeminde ósimliklerdi shańlatiw usılı keń qollanılıp atır. Hárreler gúldan gúlge qónip, ósimliklerdiń ǵuj shańın birinen ekinshisine ótkerip, olardıń shańlanıwın támiyinleydi. Hárreler dıń gullerdiń ayrım túrlerine barıp qonıwında hám móljelge alıwında gúl iyisleriniń áhmiyeti úlken. Hár túrlı túrdegi ósimliklerdiń gulleri hár túrlı iyis ajratqani ushın da Hárreler olardı jaqsı móljelge alıp, tez izlep tabadı. Hárreler kóbirek barıp qónatuǵın gullerge jaqsı maslasıp alıp, hár bir hárre ońlap guller arasınan ózi sherbet alıp atırǵan gúldi taba aladı. Hárre mudami birdey túrdegi ósimlik gullerine qónǵanda shańlanıw jaqsı bolmaǵan bolar edi.

Hárreler ósimlik gúllerinde sherbet azayıp qalǵanda ayırım tur ósimlik gullerinen basqa tur ósimlik gullerine barıp qónadi. Hárreler azıq qıdırıw processinde gullerdi shańlatib, mıywe sortların jaqsılap, hasıldarlıqtı asırsalar, guller Hárrelerdi gulshań hám sherbet (belok, uglevod) sıyaqlı azıq menen támiyinleydi.
Pal hárre járdeminde ósimliklerdi shańlandiriw páni awıl xojalıǵında tez pát penen rawajlanıp baratırǵan fermer xojalıqlarınıń huqıqıy hám shólkemlestirilgen táreplerin, pal hárre shańaraǵın bagıwda aldıńǵı texnologiyalardı qóllaw hám ónimdarliqti asırıw jolların hám joqarı sapalı ónim jetistiriwdi uyretedi.
Palshılıq - awıl xojalıǵınıń eń áyyemgi tarmaqlarınan biri. Bul haqqındaǵı dáslepki maǵlıwmatlar eramızdan aldınǵı Egipet medicinaına tiyisli dóretpelerde, zardushtiylarning múqaddes «Avesto»sida, hindlarning «Turmıs» kitabında, medicinaǵa tiyisli «Jud-ji» kitabında ushraydı. Pal hárre járdeminde ósimliklerdi shańlandiriw páni sharwashiliq, diyxanshiliq pánleri biologiya, botanika, matematika, statistika, zootexniya zooinjeneriya pánleri menen baylanisli.