Zbekistan respublikasi joqari ham orta arnawli bilimlendiriw ministirligi

Diffuzion protsessti regulirovkalawchi texnologiyaliq faktorlar.

Ekstraktsiya protsessinde lablebi boleklerinin  qalinligi, diametri 3 formasi,

fizik jagdayi, bir tegis beriliw ham brak mugdari  ta`sir  qiladi. Xuzirgi waqitta

ekstraktsiya protsessinin jaqsi biliw ham  kop effektli diffuzion sherbet

ajratip aliw maqsetindea lablebi bolekleri jelub  korinisinde emes, balkiy  kvadrat,

romb,plasitinka formasinda  kesiledi.

Diffuzion protsesske mikrofloralarnin tasiri bar. Lablebi boleklerii ham

sherbet mikqroorganizmler rawajlaniw uchin juda  qolay atirap esaplanadi. Bunday

mikqroorganizmler lablebi quramindagi  qant penen aziqlanadi. Natijede alinatugin

qant mugdari  kemeyedi.

Mikroorganizmlerdi  qaysi temperaturaga shekem chidamliligi ham

kobewyuin esapqa alip, Olar shartli mezufil ham termufil mikroorganizmlerge

bulinedi. Mikroorganizmlerdin  kobeywi 15-45

0

C temperaturada baradi. Termufel

mi krolurganizmler bolsa 50-70

0

C temperaturada  kobeyedi. Mezufel

mikroorganizmler diffuzion apparatda jaqsi jollwilmagan lablebi ham suw menen

tusedi. Zat almasiwinda Bunday mikroorganizmler onim quramindagi   qant nenen

aziqlanir, organik  qislota ham Suw

2

, SH

4

, 4  qabi gazlarni payda  qiladi. Bul bolsa

diffuzion apparatnin ishinnen chigiwda (partlawga) alip keledi.

Diffuzion sherbet-  qop  komponentli sisutema esaplanadi. Ol  ozinde  qant

ham   qant bolmagan zat (erigen beluk, pektinli zat, aminokislotalar, organik duzlar

ham neorganik  kislotalar saqlaydi. Lablebiden diffuzion sherbet quraminda 98%

saxorozalar ham 80% ke jaqin eruwshi   qant bolmagan zat otedi. Bulardan tisqari

diffuzion sherbet quraminda 1,5-3 g/l mezga ham boladi.

Diffuzion sherbet quramindagi hamme   qant bolmagan zat qrisutal

saxorozani aliwga tosqinliq  qiladi ham saxorozanin  kobirek sarp boliwiga alip

keledi. Sonin ushin   qant islep shigariwda tiykargi maqsetlerinnen  biri bul   qantli

eritpe quraminnan   qant bolmagan zatti jollq etiw . Bul maseleni sheshiw uchin

tazalaw usillari  qollanilmaqta.

Diffuzion sherbetti tazalawdin  kop usillari beulgili. Bul Usillardan biri

diffuzion sherbetti hak  jardeminde tazalaw(defekatsiya), keyin onin  qaldigin diu

qsid Uglerod jardeminde joq etiw (saturatsiya). Bunday texnologiyaliq  protsess

---

20

juda apiywayi,  qollanilatugin reagentler arzan bolip, jaqsi natije beredi, ya`gni

saxoroza mugdari  juda  az jollgaladi.

Sherbet tazalaw boliminde diffuzion sherbetti tazalaw ham oni sherbet tayar

bolgancha  qoyiltiriw texnologiyaliq  sxemasi  tomende  keltirilgen.