Ўзбекистон республикаси адлия вазирлиги тошкент давлат юридик институти

жавобгарликнинг мазмунига кўра. Жиноий жавобгарлик 
давлат 
мажбурлов 
ҳусусиятига 
эга 
бўлиб 
давлат 
номидан 
қўлланилади. Қолган таьсир чоралари эса бундай ҳусусиятга эга эмас.

---

217 
3. 
жиноий жавобгарликни қўлловчи субьектга кўра. Жиноий 
жавобгарлик фақат суд томонидан айблов ҳукми асосида қўлланади. 
Бошқа хеч қандай мансабдор шахс бундай таьсир чорасини қўллай 
олмайди. Бошқа жавобгарлик чоралари суддан ташқари воколатли 
органлар ва мансаабдор шахслар томонидан қўлланиши мумкин. 
4. 
қўллаш 
тартибига 
кўра. 
Жиноий 
жавобгарликка 
тортишнинг махсус тартиби фақат Жноят процессуал кодексида 
белгиланган Жноят процессуал кодекси тергов органлари ва суд 
тамонидан жиноий жавобгарликка тортиш тартибини белгилайди. 
Қолган ҳуқуқий таьсир чоралари эса бошқа ҳуқуқ нормалари билан 
тартибга солинади.
5. 
жавобгарликка тортилувчи субъектлар доирасига кўра. 
Жиноий жавобгарлик алоҳидалик ҳусусиятига эга бўлиб, фақат 
жиноят содир этган жисмоний шахсга нисбатан қўлланади. Бошқа 
жавобгарлик чоралари эса юридик шахсларга нисбатан ҳам 
қўлланиши мумкин. Масалан, Фуқаролик кодексида жавобгарликда 
юридик шахслар учун ҳам жавобгарлик белгиланган. 
5. 
Жиноий жавобгарликка тортиш асослари. 
 
Жиноят ҳуқуқида шахсни жиноий жавобгарликка тортиш 
асослари муҳим жиноят-ҳуқуқий муаммолардан бири ҳисобланади. 
Жиноий жавобгарликка тортиш асослари фалсафий ва юридик 
жиҳатдан кўриб чиқилади. 
NOTA BENE! 
Жиноий 
жавобгарликнинг 
фалсафий 
жиҳати 
шахсда 
ўз 
ҳаракатини бошқара олиш эркинлиги мавжуд бўлган, қонун 
доирасида ҳаракат қилиши мумкин бўлган, аммо бу имкониятни 
суистеъмол қилиб қонуний тақиқни бузган холларда қўлланилади. 
Шахс ўз ҳаракатларини амалга ошришда мустақил бўлади. 
Бу масала юзасидан уч йўналишда фикр билдирилади: