Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси

 
4.Buxgalteriya hisobining obyektlari va subyektlari 
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi Qonunning oltinchi moddasiga binoan, 
buxgalteriya hisobining subyektlari bo‘lib,
davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, 
O‘zbekiston Respublikasida ro‘yxatga olingan yuridik shaxslar, ularning O‘zbekiston 
Respublikasi hududida hamda undan tashqarida joylashgan sho‘‘ba korxonalari, 
vakolatxonalari, filiallari va boshqa tarkibiy bo‘linmalari buxgalteriya hisobi 
sub’ektlaridir. Yuridik shaxs tashkil etmasdan tadbirkorlik faoliyati bilan 
shug‘ullanuvchi shaxslar, fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organlari, shuningdek 
chet el yuridik shaxslarining O‘zbekiston Respublikasi hududidagi vakolatxonalari, 
filiallari va boshqa tarkibiy bo‘linmalari qonun hujjatlarida belgilangan tartibda hisob 
yuritadi hamda hisobot taqdim etadi. Kichik korxonalar 20-sonli «Kichik tadbirkorlik 
subyektlari tomonidan soddalashtirilgan buxgalteriya hisobi va hisobotni tuzish tartibi 
to‘g‘risida” deb nomlangan buxgalteriya hisobining milliy standarti asosida 
buxgalteriya hisobini soddalashtirilgan tartibda yuritadilar.
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi Qonunning yettinchi moddasiga binoan, 
Aktivlar, majburiyatlar, xususiy kapital, zaxiralar, daromadlar, xarajatlar, foyda, 
zararlar va ularning harakati bilan bog‘liq xo‘jalik operatsiyalari buxgalteriya 
hisobining obyektlaridir. Buxgalteriya hisobi obyektlari sintetik va analitik hisoblarda 
yuritiladi. 
 
 
5.Buxgalteriya hisobining tamoyillari 
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi Qonunning uchinchi moddasiga binoan 
buxgalteriya hisobining 3 ta, “Moliyaviy hisobotni tayyorlash va taqdim etish uchun 
kontseptual asos” nomli BHMSga ko‘ra 18 ta tamoyil (printsip)lari mavjud. 
“Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida”gi Qonunning 3-moddasiga binoan 
buxgalteriya hisobining asosiy qoidalari quyidagilardir: 
– uzluksizlik;
– ishonchlilik; 
– ko‘rsatkichlarning qiyoslanuvchanligi; 
”Moliyaviy hisobotni tayyorlash va taqdim etish uchun kontseptual asos” nomli 
BHMSga binoan buxgalteriya hisobining asosiy qoidalari quyidagilardir: 
– hisoblash; 
– ikki yoqlama yozuv usulida hisob kitobni yuritish; 
– uzluksizlik; 
– xo‘jalik operatsiyalarini, aktivlar va passivlarni pul bilan baholash; 

---