Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси

 

Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси
 
______________________________________________________________________ 
Boshqarishning avtomatik tizimi korxonalar xo‘jalik faoliyatini boshqarishdagi 
vazifalar kompyuterlarni qo‘llash yordamida bajariladi. 
Boshqarishning avtomatik tizimi (BAT) korxona xo‘jalik faoliyati davomida 
yuzaga keladigan muammolar, vazifalarni operativ ham etishni tegishli chora-tadbirlar 
belgilanishini, qarorlar qabul qilinishini ta'minlaydi. Shuningdek, chora-tadbirlarni 
amalga oshirilishi, qarorlar bajarilishi ustidan nazoratni operativligi ham BAT tizimi 
yordamida ta'minlanadi. 
Buxgalteriya hisobida hisoblash texnikasi vositalaridan foydalanish, natijasida 
vujudga kelgan, buxgalteriya hisobining jadval - avtomatlashtirilgan shakli kompyuter 
dasturlari dan foydalanishga asoslangan. 
Kompyuterlarni hisob ishlariga mo‘ljallangan dasturlari hisob registrlarini 
avtomatlashtirilgan tarzda tuzishga imkoniyat yaratadi. 
Buxgalteriya hisobining takomillashgan avtomatlashtirilgan shaklida asosiy 
boskich buxgalteriya ma'lumotlarini qayta ishlashdir. 
Ma'lumotlar qayta ishlash uchun kompyuterga kiritilishidan oldin, ma'lumotlar 
qayta ishlashga moslashtirilishi lozim. 
Avtomatlashtirilgan hisob shaklida hujjatlar aylanishi ham shu shaklga 
moslashgan holda tuzilishi lozim. Ma'lumotlarni qayta ishlashag mo‘ljallangan 
dasturlarni tayyorlash, ularni qo‘llashga doir texnologik va qo‘llash ko‘rsatmalari ham 
ushbu shakldagi boskichlardan hisoblanadi. 
Ishlab chiqilgan dasturga ko‘ra, ma'lumotlar hisoblash markazi (HM) yoki 
avtomatlashtirilgan ish joyida buxgalteriya xodimi turli mazmundagi hisob registrlarini 
oladi. Dasturda ishlab chiqilganiga ko‘ra, bu hisob registrlari jurnal-orderlar, 
vedomostlar, kitoblar, kartochkalar va boshqalar bo‘lishi mumkin. 
Xo‘jalik yurituvchi subyektlar buxgalteriya hisobi qaysi shaklidan foydalanishni 
mustaqil ravishda belgilaydilar va bunda ular hisob-kitob ishlarini hajmi, hisob 
xodimlarini soni, malakasi va boshqa omillarni e'tiborga oladilar. 
Xo‘jalik yurituvchi subyektlar xo‘jalik faoliyatlari hisobini yuritishda 
buxgalteriya hisobining qaysi shakllaridan foydalanishlaridan qat'iy nazar, 
O‘zbekiston Respublikasining «Buxgalteriya hisobi to‘g‘risida»gi qonuniga va boshqa 
tegishli me'yoriy hujjatlarga va ko‘rsatmalariga rioya etishlari shart. 
Soddalashtirilgan shakl 
Qonunchilikka binoan O‘zbekiston Respublikasida kichik tadbirkorlik 
subyektlari quyidagi mezonlar bo‘yicha ajratiladi: 
Ishlab chiqarish tarmoqlarida band bo‘lgan xodimlarning o‘rtacha yillik soni 20 
kishidan, xizmat ko‘rsatish sohasi va boshqa ishlab chiqarishga aloqador bo‘lmagan 

---