Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси

 

Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси
 
______________________________________________________________________ 
o‘ziuchun, balki uning balans va hisobotlaridan foydalanuvchilar uchun ham 
ahamiyatli ekan. 
Korxonalar 
buxgalteriya 
balans 
va 
hisobotlaridan 
esa 
quyidagilar 
foydalaniladilar: 
• Korxonaning ichki boshqaruvi; 
• Bank muassasi; 
• Soliq inspeksiyasi; 
• Yuqori tashkilot; 
• Kreditorlar; 
• Aksiyadorlar va boshqalar. 
2. Buxgalteriya hisobi registrlarining turlari, ularni yuritish tartibi 
Buxgalteriya yozuvlarining turliligi, hajmi har xilligidan kelib chiqib, ular aks 
ettiriladigan hisob registrlari ham turlichadir. 
Hisob registrlari turlari o‘rganilayotganda, ularni quyidagi xususiyatlariga 
e'tibor bermok kerak: 
1. Tashqi ko‘rinish. 
2. Ularda aks etiriladigan yozuvlarning turliligi. 
3. Ma'lumotlarning hajmi. 
Hisob registrlari tashqi ko‘rinishi xususiyatlariga ko‘ra quyidagicha 
turkumlanadi: 
• Daftarlar (kassa daftari, «bosh daftar»). 
• Kartochkalar. 
• Varaqlar (vedomostlar). 
Kartochkalar, asosan xo‘jalik mablag‘lari analitik hisobi uchun qo‘llaniladi. 
Kartochkalarning kontokorrekt, kup ustunli va boshqa turlari mavjud. 
Kontokorrekt kartochka shakli pul o‘lchovida (qiymatda) hisobi yuritiladigan 
xo‘jalik jarayonlarini xar bir schyotning debet va kredit tomonlarida aks ettirilishida 
foydalaniladi va xar bir oy oxiridja schyotlar bo‘yicha oborotlarni 
aniqlashda asos bo‘ladi. 
Quyida kartochka hisob registrlarini kontokorrekt shakliga misol keltiramiz. 
«Hisobdor shaxslar bilan hisoblashish» - Abdullayev S.K. 
 
Sana 
№ Operatsiyalarning mazmuni 
Debet 
Kredit 
Summa 
1 Dekabrga qoldiq 
- 
8.12.14 
1 
Tovarlar olib kelish uchun naqd pul 
berildi. 
4430 
5010 
100.000 

---