Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси

 

Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси
 
______________________________________________________________________ 
11.12.14 2 
Olib kelingan tovarlar chakana 
savdoga qabul qilindi. 
2910 
4430 
80.000 
13.12.14 3 
Ishlatilmay qolgan pul mablag‘lari 
qaytarildi. 
5010 
4430 
20.000 
Dekabr oyi bo‘yicha jami 
100.000 100.000
1 Yanvarga qoldiq 
- 
- 
- 
Yuqorida «Hisobdor shaxslar bilan hisob kitob» analitik hisobi uchun 
qo‘llanadigan kartochkani ko‘rib chiqdik. Ushbu kartochka ma'lumoti analitik hisob 
haqidagi ma'lumotlarda keng yoritilgan. 
Ko‘p ustunli kartochkalarning yana biri sifatida «Asosiy ishlab chiqarish» 
xarajatlari hisobi uchun yuritiladigan kartochkani misol sifatida keltirish mumkin. 
Kartochkalar maxsus kartotekalarda saqlanadi. Kartotekaga kartochkalar 
joylashtirilayotganda moddiy javobgarligi joylangan o‘rni va boshqa xususiyatlariga 
ahamiyat berib, guruhlarga ajratilgan holda qo‘yiladi. 
Buxgalteriya hisobi registrlari yozuv turlariga ko‘ra 3 xil bo‘ladi: 
1. Xronologik hisob registrlari. 
2. Tizimli hisob registrlari. 
3. Kombinatsiyalashgan registrlar. 
Xronologik hisob registrlarini o‘ziga xos xususiyati shundaki,, undagi yozuvlar 
xronologik tartibda aks ettirilib boriladi. Bu yozuvlar orqali jarayonning qisqacha 
mazmuni, sodir bo‘lgan muddati va summasini xronologik tartib aks ettirib boriladi. 
Masalan, «Jarayonlarni ro‘yxat qilish jurnali» xronologik hisob registriga misol bo‘lib, 
u hisobning memorial-order shaklida qo‘llaniladi. 
Tizimli hisob registrlari jarayonlarni ma'lum bir belgilari bo‘yicha tizimlashgan 
(guruhlashgan) holda aks ettirilishi bilan xususiyatlidir. «Bosh daftar» tizimli hisob 
registrlariga misol bo‘ladi. 
Ushbu registrdan XV asr oxirlarida ikki yoqlamayozuv usuli vujudga kelganidan 
boshlab foydalanish yo‘lga qo‘yilgan. 
Buxgalteriya daftarlari bir yilga mo‘ljallangan bo‘lib, hamma betlari 
raqamlanadi, bosh buxgalter imzosi bilan tasdiqlanadi. 
Oxirgi varaqning orqasida bosh buxgalterning imzosi bilan tasdiqlangan holda 
quyidagi yozuv aks ettirilgan bo‘lishi zarur. 
Buxgalteriya daftarida korxona xo‘jalik mulklarini aks ettiradigan schyotlar 
uchun betlar ajratiladi. Sintetik schyotlar uchun tegishli analitik schyotlar ochilgan 
bo‘lsa, bosh daftarda betlar ajratilayotganda e'tiborga olmoq zarur. 
Masalan, savdo korxonasini chakana savdodagi tovarlari 2920 sintetik schyotida 
yuritiladi. Aytaylik, shu savdo korxonasiga qarashli 3 ta magazin mavjud. Bunday 

---