Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси

 

Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси
 
______________________________________________________________________ 
- buxgalteriya hisobi registrlarida qo‘llaniladigan boshlang‘ich hisob 
hujjatlarida keltirilgan ma'lumotlarini qayd etish; 
- moliyaviy hisobotlarni tuzish; 
- buxgalteriya registrlari ma'lumotlaridan boshqa xo‘jalik yurituvchi subyekt 
uchun zarur bo‘lgan axborotni olish uchun foydalanish. 
Xo‘jalik yurituvchi subyektlar tomonidan mustaqil ravishda ishlab chiqiladigan 
boshlang‘ich hujjatlar shakllari mazkur subyekt mohiyatini aks ettiruvchi timsollar 
qo‘shilgan holdagi tegishli namunaviy shakllarida ko‘zda tutilgan majburiy 
rekvizitlarni o‘z ichiga olishi kerak. 
Shu tariqa, buxgalteriya hisobining soddalashtirilgan shakli chog‘ida 
registrlarning ikkita turidan foydalanilishi mumkin: 
- xo‘jalik operatsiyalarini hisobga olish daftari; 
- Tegishli hisobga olish obyektlarining hisobga olish qaydnomalari (C-1-dan C-
11-songacha ilovalarga binoan). 
Subyektlar o‘z faoliyati mohiyatining talablarini hisobga olgan holda 
boshlang‘ich hujjatlarning taklif etilayotgan shakllariga qo‘shimcha ustunlar va 
satrlarni kiritish huquqiga egadirlar. 
Xo‘jalik operatsiyalarini hisobga olish daftari mablag‘larning mavjudligi va 
ularning ma'lum bir sanaga bo‘lgan manbalari va moliyaviy hisobot tuzishni aniqlash 
mumkin bo‘lgan tahliliy va jamlama hisob registri bo‘lib hisoblanadi. 
Qaydnomalar tahliliy hisob registrlari bo‘lib hisoblanadi. Bundan shuni xulosa 
qilish mumkinki, Xo‘jalik operatsiyalarini hisobga olish daftarini yo boshlang‘ich 
hujjatlar ma'lumotlari asosida, yoki bo‘lmasa qaydnomalarning yakuniy ma'lumotlari 
asosida to‘ldirish mumkin. 
Xo‘jalik operatsiyalarini hisobga olish daftarini qaydnomalar ko‘rinishida, uni 
operatsiyalar hisobi butun hisobot yili davomida yuritiladigan oyga yoki daftar 
shaklida ochilgan holda, yuritish mumkin. Bunda Daftar birma-bir tiqilishi va 
raqamlangan bo‘lishi kerak. Uning so‘nggi varag‘ida, rahbar va bosh buxgalterlarning 
imzolari bilan, shuningdek, xo‘jalik yurituvchi subyektning muhr izi bilan 
tasdiqlanuvchi, keltirilgan varaqlar soni yozib qo‘yiladi. 
Xo‘jalik operatsiyalarini hisobga olish daftari har bir mablag‘lar va ular mavjud 
bo‘lgan manbalar turi bo‘yicha hisobot davri boshiga bo‘lgan qoldiqlar summalari 
yozuvlari bilan ochiladi. Undan so‘ng "Operatsiyalar mazmuni" ustunida har bir 
boshlang‘ich hujjat asosida ushbu oyning barcha xo‘jalik operatsiyalari xronologik 
ketma-ketlilik asosida pozitsion usulda yozib boriladi. Bunda, Daftarda "Nazorat 
summasi" ustunida qayd etilgan har bir operatsiyaga oid summalar ikkiyoqlama yozuv 
usulida mablag‘lar va ularning manbalari muvofiq turlarini hisobga olish 

---