Ўзбекистон республикаси фуқаролик кодексига ш а р ҳ 1-жилд

193-модда. Топилмага эгалик ҳуқуқини олиш
Башарти, топилма тўғрисида милицияга ёки тегишли давлат 
органига хабар қилинган пайтдан эътиборан олти ой мобайнида 
йўқолган ашёни олишга ҳақли бўлган шахс аниқланмаса ҳамда 
ашёни топган шахсга ёхуд милиция, тегишли давлат органи ёки 
фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органига ана шу ашёга бўлган ўз 
ҳуқуқи тўғрисида арз қилмаса, ашёни топиб олган шахс унга эгалик 
ҳуқуқини олади.
Башарти, ашёни топиб олган шахс топилган ашёни мулк қилиб 
олишдан бош тортса, ашё давлат мулкига ўтади.
1. Топилмага нисбатан мулк ҳуқуқини қўлга киритиш мулк 
ҳуқуқини қўлга киритишнинг дастлабки усулидир, чунки қўлга 
киритувчининг ҳуқуқи собиқ мулкдорнинг ҳуқуқи билан ҳеч қандай 
боғланишга эга эмас.

---

485
15-боб. мулк ҳуқуқининг вужудга келиши ва унинг бекор бўлиши
2. Топилмага нисбатан мулк ҳуқуқини қўлга киритиш шартларига 
ўрнатилган олти ойлик муддатнинг ўтиши ва ашёни топиб олган 
шахснинг ҳалол, инсофли бўлиши киради. Ашёга эгалик қилиш 
ҳуқуқи, уни топган шахс томонидан топилма тўғрисидаги аризанинг 
милицияга ёки тегишли давлат органига берилганидан фақат олти 
ойлик муддат ўтганидан сўнг, агарда мазкур муддат давомида 
айни топилмани олиш учун ваколатли шахс аниқланмаган бўлса, 
топилмани топган шахс ўзининг ашёга бўлган ҳуқуқи тўғрисида 
ариза берган тақдирда, қўлга киритилиши мумкин.
Ашёни топган шахс томонидан ФКнинг 192-моддасида 
кўрсатилган мажбуриятлар бажарилган тақдирида, мазкур шахсда 
топилмага нисбатан мулк ҳуқуқи пайдо бўлади. Ўз навбатида мазкур 
мажбуриятларнинг бажарилмаслиги ашёни топган шахсни инсофсиз 
эгалловчи сифатида тан олинишига олиб келади ва мулкдор учун 
ашёни ФКнинг 228–229 моддалари тартибида талаб қилиши учун 
имконият беради.
3. шарҳланаётган модданинг учинчи қисмига мувофиқ, агарда 
ашёни топган шахс уни мулк қилиб олишдан бош тортса, мазкур 
ашё давлат мулкига ўтади.