Ўзбекистон республикаси фуқаролик кодексига ш а р ҳ 1-жилд

англашилмаса, у ҳолда ҳар бир кредитор мажбуриятни бошқалар билан 
тенг улушларда бажаришни талаб қилишга ҳақли, ҳар бир қарздор эса 
бу талабни бажариши шарт.
1. ЎзР ФКнинг 251-моддасида кредитор ёки қарздор томонида 
(ёхуд ҳар икки томонда ҳам) бир неча шахс иштирок этган ҳолатлар 
кўзда тутилган. Бу ҳолатларда шахсларнинг кўплиги вазияти 
вужудга келади. Кредитор томонида бир неча шахс иштирок этганда 
кўпчилик иштирокидаги фаол мажбурият юзага келади (масалан, бир 
неча қарз берувчи битта қарздор билан ягона шартнома тузадилар); 
мажбурият юзасидан қарздор томонида бир неча шахс иштирок этган 
ҳолда, кўпчилик иштирокидаги пассив мажбурият юзага келади 
(масалан, ижарага берувчи томонидан бир неча ижарачига топшириб 
қўйилган ижара нарсаси учун ижара ҳақини тўлаш); башарти 
мажбурият бўйича кредитор томонида ҳам, қарздор томонида ҳам 
бир нечадан шахс иштирок этса, буни кўпчилик иштирокидаги 
аралаш мажбурият дейилади (масалан, бир неча харидорга умумий 
мулк ҳуқуқи асосида битта ашёнинг бир неча эгалик қилувчи-
сотувчилар томонидан сотилиши).
қоидага кўра, кўпчилик шахслар иштирокидаги мажбуриятларда 
иштирокчиларнинг улуши бўйича, башарти қонундан ёки шартно-
мадан бошқача тартиб англашилмаса, ҳар бир иштирокчи бошқалар 

---

610
III бўлим. мАЖБУРИЯТ ҲУқУқИ
билан тенг улушларда деб ҳисобланади. Кредитор томонида ва/
ёки қарздор томонида иштирокчиларнинг турли ҳажмлардаги 
улуш билан қатнашиши мумкин бўлган ҳолатлар шартномаларнинг 
алоҳида турларига бағишланган нормаларда кўриб чиқилган. мисол 
тариқасида оддий ширкат иштирокчиларининг умумий мажбу-
риятлар юзасидан ҳар бир қатнашчининг умумий ишдаги ишти-
рокига қўшган ҳиссасига мутаносиб равишда ўрнатилишини кўрса-
тиш мумкин (ЎзР ФК, 967-м. 3-қ.).
252-модда. Солидар қарздорлар мажбурияти бўйича