Ўзбекистон республикаси халқ таълими вазирлиги низомий номидаги тошкент давлат педагогика

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
6-расм. Педагогик қобилият турлари 

---

129 
 
1.Дидактик қобилият - бу осон йўл билан мураккаб билимларни 
тарбияланувчиларга тушунтира олишдир. Бунда таълим берувчининг ўқув 
материалини тарбияланувчиларга тушунарли қилиб баён этиши, мавзу ёки 
муаммони уларга аниқ ва тушунарли қилиб айтиб бериши ва намойиш 
қилиши, тарбияланувчиларда мустақил равишда фаол фикрлашга қизиқиш 
уйғота олиши кўзда тутилади. Таълим берувчи зарурат туғилган ҳолларда 
ўқув материалини ўзгартира, соддалаштира олади, қийин нарсани осон, 
мураккаб нарсани оддий, тушунарсиз нарсани тушунарли қила олади. 
2.Академик қобилият - барча фанлар юзасидан муайян билимларга 
эга бўлишлик. Бундай қобилиятларга эга бўлган таълим берувчи ўз 
мутахассислиги бўйича билимлар ҳажмидагина эмас, балки анча кенг ва 
чукурроқ билади, ўз спорт тури соҳасидаги янгиликларни кузатиб боради. 
Фан-техника, ижтимоий-сиёсий ҳаётга доир қизиқишлари билан кўп 
нарсаларни ўрганиб боради. Тарбияланувчиларда маълум фан бўйича 
билим ва кўникмалар шакллантириш жараёнида маълумотларни бошқа 
фанлар (физика, анатомия, физиология, геометрия ва ҳ.к) билан боғлай 
олади. 
3. Перцептив қобилият - қисқа дақиқаларда тарбияланувчилар 
ҳолатини идрок қила олиш фазилати, бу тарбияланувчининг, 
тарбияланувчининг ички дунёсига кира олиш қобилияти, тарбияланувчи 
шахсини ва унинг вақтинчалик психологик ҳолатларини жуда яхши 
тушуна билиш билан боғлиқ бўлган психологик кузатувчанликдир. Бундай 
таълим берувчи кичкинагина аломатлар, унча катта бўлмаган ташқи 
белгилар асосида тарбияланувчи руҳиятдаги кўз илғамас ўзгаришларни 
ҳам фаҳмлаб олади.