“Shubhasiz, Harqanday sivilizatsiya ko’pdan – ko’p xalqlar, millatlar,
elatlar faoliyatining va samarali ta’sirining mahsulidir. Bir so’z bilan
aytganda, ko’chmanchilar, bosqinchilar kelib ketaveradi, lekin xalq boqiy
bo’lib qolaveradi, uning madaniyati abadiy yashaydi
22
”. Umuman, to’g’ri
anglab yetilgan, chuqur idrok etilgan tarix ulkan ma’naviy kuchga aylanib, buyuk
kelajakni yaratish omili bo’ladi.
Ma’lumki, G’arb adabiyotlarida Yevropa mamlakatlarida XI – XV asrlarda
keskin madaniy yuksalish bo’lganligi uqtiriladi. Biroq ko’pchilik mualliflar
Sharqda shunday jarayon bo’lganligidan ko’z yumadilar. Holbuki, IX – XII
asrlarda Markaziy Osiyoda Yevropadan bir necha asr ilgari madaniy yuksalish
yuz berganligini hech kim inkor eta olmaydi. “U Yevropadagidek yangi siyosiy
– iqtisodiy jarayon, ya’ni burjua munosabatlarining vujudga kelishi bilan
bog’liq bo’lmagan bo’lsa – da, madaniyat tarixida so’nmas iz qoldirdi va
Do'stlaringiz bilan baham: |