Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги самарқанд қишлоқ ХЎжалик институти

6.2. Фуқаролар мудофааси. 
Фуқоралар мудофаасининг асосий вазифаларидан бири – қишлоқ 
хўжалик объектларининг барқарор ишлашини таъминлашдир. 
Янги ишга кираётган кишилар билан инструктаж ўтказилади. 
Инструктаждан кейин тегишли ёзувлар махсус дафтарчаларда қайд этилади 
ва ходимнинг шахсий жилдларига солинади. Бу йиғма жилдлар сейфларда 
сақланади. Ҳар йили икки маротаба инструктаж ва меҳнатни муҳофаза 
қилиш бўйича маърузалар ўтказилади ва бу албатта махсус журналларда қайд 
этилади. Ишчининг соғлигини муҳофаза қилиш мақсадида унга халат, қўл-
қоп, резина этик ҳамда респиратор берилади.
Чорвачилик фермаларига ишга қабул қилинаётган кишилар махсус 
тиббий кўрикдан ўтишлари лозим. Кейинчалик ҳар кварталда яна қайта 
тиббий кўрикдан ўтиб туришлари зарур. 
Чорвачилик фермасида хизмат қилаётган кишиларга алоҳида хизмат 
қилиш талаблари қўйилади.
Молларнинг юқумли касалликлари одамларга юқмаслиги учун иш 
жойида овқатланмаслиги керак. 
Моллар билан ишлаганда ҳушёрлик билан ишлаш лозим. Ҳайвонлар 
оғилларда, яйраш майдонларида ва далаларда боқилади. Молхоналарда 
боқилганда молларни клиник кўрикдан ўтказиш учун ушлаганда, фиксация 
қилишда жуда эътибор бериш лозим, чунки улар шохлаши ёки тепиши 
мумкин. 

---

Хўжаликда ойлик календарь иш режаси бўлиши лозим. Уни хўжалик 
раҳбари, туман ҳокими тасдиқлаган профилактик ва эпизоотияга қарши 
кураш тадбирларининг йиллик режасини ҳисобга олган ҳолда тузиб чиқади. 
Ойлик режага киритиладиган ишларнинг турлари реал шароитга 
боғлиқ ҳолда турли туман бўлиши мумкин. 
Демак, чорва молларини муҳлфаза қилиш фуқора мудофааси 
зиммасига юклатилади. 
Шундай экан, ветеринария мутахассислари оғзаки ва ёзма 
воситалардан, тарғибот воситалардан унумли фойдаланган ҳолда 
чорвачиликларга ва аҳоли ўртасида юқумли ва паразитар касаллик 
қўзғатувчиларига 
қарши 
кураш 
чора-тадбирларини 
кенг кўламда 
тушунтиришлари лозим ва шарт.