Ўзбекистон республикаси қишлоқ ва сув хўжалиги вазирлиги

---

O’ZBEKISТON  RESPUBLIKASI  QISHLOQ  VA  SUV  ХO’JALIGI  VAZIRLIGI 

 

 

ТOSHKENТ  IRRIGATSIYA  VA  MELIORATSIYA  INSТIТUТI 

 

 

 

 

 

 

“HAYOТ - FAOLIYAТ ХAVFSIZLIGI”

  kafedrasi 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

“HAYOT-FAOLIYAT  XAVFSIZLIGI”  

fanidan amaliy mashg’ulotlarni o’tkazish bo’yicha  

 

METODIK KO’RSATMA 

 

 

     

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тoshkent -2010 

---

Ushbu metodik ko’rsatma institut Ilmiy – metodik kengashining 2010 yil  

„___” _______   ___- sonli majlisida ko’rib chiqildi va chop  etishga tavsiya  

etildi. 

 

 

 

 

Metodik ko’rsatma “Hayot-faoliyat  xavfsizligi” fanini o’qitish dasturiga 

asosan tuzilgan.  

Qo’llanmada xavflarning xususiyatlarini va guruhlanishini, maqbul tavakkal 

nazariyasining mohiyatini, tizimiy tahlilda qo’llaniladigan logik amallarni va 

hodisalar belgilarini, baxtsiz hodisani tahlil qilish uchun „sabablar va xavflar 

daraxti”ni qurishni, inson va ishlab chiqarish tizimini dekompozitsiyalash, 

xavfsizlikni loyihalashning va tahlil qilishning uslubiy-logik ketma-ketligini, 

ma’lumotlarni aks ettirish vositalarini va operatorning ish joyini tashkil qilishni 

o’rganish bo’yicha amaliy mashg’ulotlarni bajarish uchun zarur ma’lumotlar 

berilgan. 

Ushbu metodik qo’llanma "Hayot-faoliyat xavfsizligi" fanini o’rganayotgan 

barcha  bakalavr yo’nalishi talabalariga mo’ljallangan. 

 

 

 

 

 

Тuzuvchilar:       E.I. Ibragimov,  k.o’qit. 

S.M. Gazinazarova, dots. 

   N.S. 

Saidxo’jayeva, 

 

ass. 

 

 

 

Тaqrizchilar: O. Xasanova - 

 

            

 

         

R. Ergashev,  dotsent, t.f.n. 

 

      

 

 

 

 

 

  © Тoshkent irrigatsiya  va melioratsiya instituti, 2010 y. 

 

2

---

KIRISH 

Hozirgi davrda jahonning barcha davlatlarida xavf-xatarlarning oshib 

borayotganligi qayd etilmoqda. Bunga quyidagi ob’ektiv va sub’ektiv sabablar bor: 

jahondagi ekologik ahvolning murakkablanishi, ekiladigan yer maydonlarining 

hosildorligining pasayishi, texnologik jarayonlarning o’zgarishi va boshqa salbiy 

o’zgarishlar. 

"Hayot faoliyati xavfsizligi" fanini o’zlashtirish bilan talabalar, barcha 

sohalardagi kabi, suv xo’jaligi sohalarida ham xavf-xatarni kamaytirish, hayot 

faoliyati xavfsizligi bo’yicha kerakli nazariy va amaliy bilimlarga ega bo’ladilar. 

"Hayot faoliyati xavfsizligi" fanining  maqsadi ishlab chiqarishda va 

favqulotda holatlarda xavfsizlikni ta’minlash va yaxshi ish sharoitlarini yaratish 

uchun insonlarni nazariy va amaliy jihatdan tayyorlash, ekstremal vaziyatlarda 

qanday harakat qilish va o’rgatishdan iboratdir. 

"Hayot faoliyati xavfsizligi" fanining asosiy vazifalari: xavflarni 

identifikatsiyalash, ya’ni xavflarning sonli xarakteristikasi va kelib chiqish 

nuqtalarini ko’rsatgan holda ularga ta’rif berish, aniqlash va bilish; foyda va 

xarajatni solishtirgan holda xavf-xatardan himoyalanish prinsiplari va uslublarini 

o’rgatish. 

"Hayot faoliyati xavfsizligi"  fanini o’zlashtirish jarayonida talabalar: "inson-

muhit" tizimining mohiyatini; fanning asosiy tushuncha va ta’riflarini; tavakkal 

nazariyasining asosiy qoidalarini;  faoliyat xavfsizligini boshqarishning uslubiy 

asoslarini; faoliyat xavfsizligini ta’minlash prinsiplarini, uslublari va vositalarini; 

faoliyat xavfsizligining ergonomik asoslarini; faoliyat xavfsizligi psixologiyasini;  

xavfsizlikni tizimiy tahlil qilishni; faoliyat xavfsizligini boshqarish funksiyalari va 

vositalarini o’rganadilar. 

Ushbu metodik qo’llanma "hayot-faoliyat xavfsizligi nazariy asoslari" fanini 

o’rganayotgan barcha  bakalavrlarga fanning amaliy masalalarini yechishni 

o’rganishda katta metodik yordam  beradi. 

 

3

---