Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим

Таянч иборалар 
Абулия (юнон. Абуле - иродани инкор етмоқ) - енг оддий, осонгина 
масалалар бўйича ҳам маълум қарорга келиш қобилияти йўқлигида намоѐн 
бўладиган ўта иродасизлик.
Ирода еркинлиги - фалсафий - аҳлоқий категорияни ифода этувчи 
тушунча. У ўз - ўзини аниқлаш жараѐнида киши иродасининг мослашишига 
боғлиқ.
Локус назорат (лот. локус жой) - одамнинг ўз фаолияти натижаларига 
жавобгарлигини ташқи кучлардан кўриш (екстернал, ташқи локус назорати) ѐки 
ўзининг қобилиятларини интилишлардан кўриш хислати (интернал, ички локус 
назорати).
Мустақил ишлаш учун тавсия етилаѐтган мавзулар 
1. 
Ирода ҳақида тушунча. 
2. 
Иродавий фаолиятнинг умумий хусусиятлари. 
3. 
Ирода назариялари. 

---

279 
4. 
Иродавий акт ва унинг тузилиши. 
5. 
Шахснинг иродавий сифатлари. 
6. 
Иродани тарбиялаш. 
7. 
Ироданинг индивидуал хусусиятлари. 
Тест топшириқлари 
1.Қайси қаторда ирода тушунчасига тўғри таъриф берилган? 
А) мақсадга эришиш учун зарур бўлган иродавий зўр бериш Б) муаммонинг ҳал 
этишнинг бирор усулини танлаш В) онг томонидан тўлиқ назорат 
қилинмайдиган ва беихтиѐр тарзда бажариладиган ҳаракатлар Г) мақсадга 
эришиш йўлида турган қарама қаршиликларни бартарф қилиш учун зўр бериш 
билан боғлиқ бўлган ва маълум мақсадга йўналтирилган онгли ҳаракатлар Д) 
ички ва ташқи қийинчиликларни йенгиш учун хатти-ҳаракатларни танлаш 
имкониятида намоѐн бўладиган руҳий акс эттириш шакли 
2.Қайси қаторда иродавий ҳаракат тушунчасининг мазмуни келтирилган? 
А) мақсадга эришиш учун зарур бўлган иродавий зўр бериш Б) муаммонинг ҳал 
этишнинг бирор усулини танлаш В) онг томонидан тўлиқ назорат 
қилинмайдиган ва беихтиѐр тарзда бажариладиган ҳаракатлар Г) мақсадга 
эришиш йўлида турган қарама-қаршиликларни бартарф қилиш учун зўр бериш 
билан боғлиқ бўлган ва маълум мақсадга йўналтирилган онгли ҳаракатлар Д) 
ички ва ташқи қийинчиликларни йенгиш учун хатти-ҳаракатларни танлаш 
имкониятида намоѐн бўладиган руҳий акс эттириш шакли