Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги 3

Қисқа хулосалар 
Маҳсулот таннархини ҳисоблашда фақат шу маҳсулотни ишлаб 
чиқариш билан боғлиқ ҳаражатлар ҳисобга олинади. Маҳсулотни сотиш ва 
ишлаб чиқаришни бошқариш билан боғлиқ умумкорхона ҳаражатлари 
маҳсулот 
таннархига 
киритилмай 
давр 
ҳаражатларига_ҳисобига 
киритилади. 
Маҳсулот таннархини аниқлашда ҳисоблаш объектларини билиш 
мухимдир. Унга қилинган ҳаражатларни алоҳида ҳисобга олиш мумкин 
бўлмаганлигидан, умумий ишлаб чиқраиш ҳаражатларини ҳисоблаш 
объектлари бўйича тўғри тақсимлаш мухимдир. 
Иқтисодий ҳисоб-китобларда маҳсулот таннархини режалаштириш 
ва ҳисоблашда ҳаражатларни ҳисоблаш моддалари бўйича гуруҳлаш қабул 
қилинган. Кейинги йилларда ишлаб чиқариш жараёнида истеъмол 
қилинадиган ресурслар ҳамда хизмат кўрсатиш корхоналари иш ва 
ҳизматлари нархларининг тез суратлар билан ошиб борганлиги 
маҳсулотлар таннархининг ҳам қимматлашиб кетишига сабаб бўлмоқда. 
Бу вазият аксарият ҳолларда кичик тадбиркорлик корхоналари 
етиштираётган махсулотларни зарар билан сотишига сабаб бўлади. 
Шунинг учун, кучли рақобатга асосланган муносабатлари шароитида 
кичик тадбиркорлик корхоналари олдида махсулот таннархини ҳар 
томонлама пасайтириш йўлларини излаб топиш вазифаси туради. 

---

185 
 Назорат ва мулохаза учун саволлар 
1. Ишлаб чиқариш харажатларига нималар киради? 
2. Маҳсулот таннархи нима?
3. Маҳсулот таннархи қандай усуллар билан ҳисобланади? 
4. Саноат корхоналарида маҳсулот таннархи қанадай ҳисобланади?
5. Асосий воситалар амортизацияси деганда нимани тушунасиз? 
6. Қишлоқ хўжалигида махсулот танархи қандай ҳисобланади? 
7. Қишлоқ хўжалигида маҳсулот таннархини ҳисоблашда ҳаражат 
моддаларини санаб беринг? 
8. "Бошқа харажатлар" моддасига қандай харажатлар киритилади?
9. Маҳсулот таннархини ҳисоблаш кетма-кетлиги қандай амалга 
оширилади? 
10. Маҳсулот таннархини пасайтириш йўллари нималардан иборат?