Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги абу райхон беруний номли тошкент

5.2 – расм. Металл – ярим ўтказгич контакти ташқи манбага тўғри улангандаги ҳолати.
Б у ҳолатда ярим ўтказгичга ташқи манбадан электр оқими кириб келиши билан, ярим ўтказгич контакт соҳасидаги ҳажмий заряд миқдори ва қалинлиги камайиши натижасида, контакт потенсиаллар фарқи φ = А_й.ў - А_м камаяди. Бу эса ўз навбатида электронларнинг ярим ўтказгичдан металлга ўтиш оқимини оширади. Ташқи майдон ортган сари контакт потенсиали шунча камаяди. Агар бундай металл – ярим ўтказгич контактининг Волт – Ампер характеристикасига диққат билан эътибор берсак, бундай қурилмадан ток бир йўналиш бўйича ўта кичик ва ташқи электр майдон қийматига боғлиқ эмас ҳолда, иккинчи йўналиш бўйича эса ток қиймати ташқи электр майдон ошиши билан экспоненсиал ортадиган катта қийматига эга бўлади:


5.3 – расм. Металл – ярим ўтказгич контактининг Волт – Ампер характеристикаси.
Бундай қурилма тўғрилагич сифатида ишлатилади. Шунинг учун бундай қурилмани Шоттки диоди деб аталади. Демак, Шоттки диоди одатдаги п – н диоди каби тўғрилагич вазифасини бажаради, аммо ундан асосий фарқи - Шоттки диодида ток ташишда фақат электронлар қатнашади. ( p – n ўтиш диодларида ҳам электрон ҳам ковак қатнашади). Электронларнинг ҳаракатчанлиги коваклар ҳаракатчанлигидан одатда 5 – 6 марта бўлганлиги учун Шоттки диодлари п – н диодларидан юқори частоталарда ишлаш имкониятини беради. Кремнийли Шоттки диодларини олиш технологияси бу - жуда яхши тозаланган СиО₂ қатламларидан ҳоли бўлган Си сиртига юқори вакуумда металларни пуркаш йўли билан олинади.


Ишни бажариш тартиби:

1. 
   Мультисим дастурида 5.4- расмдаги схема йиғилсин. .
   

5.4- расм. Шоттки диоднинг ВАХни ўрганиш схемаси.

2. 
   Мультисим дастури кутубхонасидан шоттки диоди танлаб олинсин, ҳар бир компьютерда турлича диодлар бўлиши керак.
   
3.