Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги алишер навоий номидаги тошкент давлат
Download 1.52 Mb. Pdf ko'rish
|
ДИССЕРТАЦИЯ
|
Даромад – ҳаражат (кирим – чиқим, келим – буромад)
158 , насия – нақд, фойда – зарар, талаб – таклиф... (ўзбек тилида мавжуд бўлган антонимик жуфтликлар). Ҳар икки тоифадаги мазкур гуруҳга мансуб терминлар ўзбек тилининг банк-молия терминологик системасидан мустаҳкам ўрин эгаллаган ва соҳа мутахассислари томонидан кенг истеъмолда қўлланади. Т–Т моделидаги антоним жуфтликлар банк-молия терминлари орасида бошқа моделдаги жуфтликларга нисбатан кўпроқ учрайди. 2. Т–Я, бунда туб термин билан ясама термин ўзаро антонимик муносабатга киришади. Бу типдаги терминлар жуда кам миқдорда учрайди. Масалан: резидент-норезидент... Ҳосил бўлиши: Т – Я (префикс+Т). Таҳлиллар жараѐнида бундай типдаги антонимотерминларнинг ўзга тил элементлари ҳисобига ҳосил бўлганлигини кўришимиз мумкин. Бундай жуфтликлар асосан тайѐр ҳолатда ўзлашган бўлиб, тавсия қилинаѐтган моделлар нафақат ўзбек тили банк-молия терминологиясида балки чет тилларида ҳам мавжудлигини кўриш мумкин: (листинг – делистинг, вальвация – девальвация...). 3. Я – Я, бунда ясама термин билан ясама термин орасида антонимик муносабат юзага келади. Маълумки тилшуносликда сўз ясалишининг бир қанча усуллари мавжуд бўлиб, аффиксация усули банк-молия терминологиясида ҳам фаолдир. Мазкур усул ѐрдамида ҳосил қилинган антонимик жуфтликларда ҳам маънони қарама-қаршилантирувчи аффиксоидлар ўзга тил элементлари эканлигини ва бундай терминлар ярим калька усули билан ўзлаштирилганлигини мисоллар орқали аниқроқ тасаввур қилиш мумкин. (микрошароит микро среда – макрошароит макро среда , Download 1.52 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|