Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги гулистон давлат университети

5. Инновацион менежментдаги назорат
Назорат-инновацион менежментнинг корхона иши натижаларини миқдорий ва сифатли баҳоланишини ҳисобга олиш билан боғлиқ муҳим вазифасидир. У тескари алоқага эга тизимдан иборат бўлади, унинг мақсади ташкилот томонидан қўйилган мақсадларга эришишни таъминлашдан иборат. Назорат-бу стандартлар ва солиштириш базасини белгилаш, тизимга киришларни тадқиқот қилиш, натижаларни меъёрий база билан солиштиришни ташкил қилиш, четга чиқишлар ва уларни йўл қўйиладиган даражасини белгилаш, ҳамда натижаларни якуний ўлчаш бўйича турли туман тадбирлар тизимидир.
Назорат тескари алоқага эга жараён бўлади, яъни тизимга киришдаги натижаларнинг миқдорий ўлчаниши чиқишдаги параметрлар ва ташқи ва ички муҳит таъсири омилларини баҳоланиши билан боғланади. Масалан, янгиликларни амалга оширишдан режалаштирилганча нисбатан пастроқ фойда олиниши қуйидагилар билан изоҳланади.
а) натижаси сотишлар ҳажми бўлган бозорни этарлича тадқиқот қилинмаганлиги ва нотўғри маркетинг тадбирлари;
б) ёмонроқ хом ашёни келиб тушиши, ишлаб тушиш тартибларига риоя қилишдаги хатолар, техник назорат бўлиши ишидаги бузилишлар оқибатида янгиликлар истеъмол хусусиятларини пасайиши;
в) ишлаб чиқариш харажатларини меъёридан ошиб кетиши, бу янгилик таннархини ошиб кетишига олиб келади ва ҳ.к.
Янгиликни ишлаб чиқишдаги назоратни таомиллаштириш қуйидаги бир қатор шартларни илгари суради:

• 
  назоратнинг ташкилий тузилмаларини мавжудлиги.
  
• 
  ижроия идоралари ва хизматларини шакллантириш.
  
• 
  ходимларни махсус тайёрлаш;
  
• 
  таҳлилнинг усуллар ва назорат шаклларини ишлаб чиқиш;
  
• 
  меъёрий, методологик ва ахборот базасини кенгайтириш.
  

Инновацион фаолиятдан қўлланиладиган назорат турлари назоратнинг мақсадлари, кўламлари, шакллари, предметлари, объектлари, усуллари бўйича бўлинадилар. Инновацион фаолиятдаги назорат турлари 3-расмда берилган.

Назоратнинг мақсади	стратегик
	оператив

Назорат предмети	молиявий
	маъмурий

Назорат объектлари	функционал бўлимлар
	технологик жараёнлар
	маҳсулот
	ИТТКИ

Назорат кўлами	ёппасига
	операциялар бўйича
	босқичли
	танланма

Назорат усуллари	кўз орқали
	ҳис қилиш органлари орқали
	параметрик
	статистик
	автоматлаштирилган
	тизимли

Назорат шакли	ички
	ташқи