Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги гулистон давлат университети


Download 221.64 Kb.
bet3/7
Sana17.06.2020
Hajmi221.64 Kb.
#119770
1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
2 5402606629692639506


денгиз сатҳидан 230 м баландликда жойлашган. Мирзачўл текислиги шимолга ва шимолий-ғарбга томон пасайиб боради.

Ҳавонинг нисбий намлиги нисбатан пастроқ кўрсаткичларда кузатилади, энг кам нисбий намлик июн-август ойларида қайд этилади, йиллик ўртача ҳаво намлиги эса 31-48% атрофида тебраниб туради. Ёз ойларида ҳаво ҳароратини кўтарилиши намликни кўпроқ буғланишига олиб келади, бу ўз навбатида атмосфера ёғинининг йиллик ўртача меъёридан анча кўпдир. Табиатнинг бу кўриниши, тупроқни шўрланишига ва экинларни сувга бўлган талабини ортишига олиб келади.

Мирзачўл ҳудудида ўсимликларни ўсиши ва ривожланиши, уларни етиштириш технологиялари, муддатлари, шунингдек тупроқ ҳосил бўлиш жараёнларининг йўналишини белгиловчи асосий иқлим кўрсаткичларини тавсифлашда Ўзбекистон гидрометеорология хизмати марказининг кузатув пунктлари «Сирдарё» ва «Янгиер» метеостанцияларидан охирги (2006-2008 йй.) йилларда олинган маълумотлардан фойдаланилди (2.4.2-жадвал).

Ҳавонинг йиллик ўртача ҳарорати 2016 йилда 15-15,90С ни, 2017 йилда 14,9-15,80С ни, 2018 йилда 14,3-15,30С ни ташкил этгани ҳолда, ҳаво ҳароратининг ўртача энг паст даражаси 2008 йил январ ойида кузатилган ва бу кўрсаткич минум 8,00С - 10,20С ни ташкил этган, хароратининг ўртача энг юқори даражаси 2018 йил ёз ойларига тўғри келиб, 29,90 С кўрсаткичларда қайд этилган. (2.4.2-жадвал).

Қишлоқ хўжалик ишлаб чиқаришида тупроқнинг ҳарорат режими катта аҳамиятга эга. Тупроқ юзасининг ўртача йиллик ҳарорати 17-190С атрофида (2016-2018 йй) кузатилган бўлиб, йил давомидаги унинг ўртача ойлик ҳарорати ойлар бўйича ҳам ҳудди ҳаво ҳарорати сингари тақсимланади. Йиллик абсолют минимал тупроқ ҳарорати турли йилларда (2016, 2018 йй.) турлича кўрсаткичларда қайд этилган бўлиб, Янгиерда минус 14-260С, Сирдарёда минус 17-260 С, абсолют максимал ҳарорат 67-700С кўрсаткичларида кузатилган. (2.4.3-жадвал).

2.4.2-жадвал



Ўртача ойлик ва йиллик ҳаво ҳарорати, 0С


Ойлар

Ўртача йиллик ҳарорат

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII




Сирдарё 2016

-3,0

5,8

11,3

17,1

23,9

27,1

27,1

25,8

19,7

16,9

9,0

-1,1

15,0

Янгиер 2016

-2,0

7,5

12,0

17,7

24,1

27,4

27,8

27,2

20,5

18,1

10,2

0,4

15,9

Сирдарё 2017


0,3

5,3

8,8

18,3

21,6

27,5

28,5

25,9

20,4

11,4

8,4

1,7

14,9

Янгиер 2017

2,6

6,3

9,2

18,8

21,9

27,8

28,8

26,9

21,3

12,2

10,4

2,8

15,8

Сирдарё 2018


-10,2

-2,1

14,4

17,3

23,7

28,2

29,0

26,9

20,0

14,5

6,9

2,5

14,3

Янгиер 2018

-8,0

-0,2

15,3

17,8

24,1

28,8

29,4

27,7

20,8

15,3

8,5

3,6

15,3

Ойлар

Ўртача йиллик ҳарорат

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII




Сирдарё 2016

64,2

23,3

51,1

33,8

1,6

0,5

5,2

0

2,9

23,4

42,4

43,5

291,9

Янгиер 2016

53,9

27,7

50,7

56,2

9,0

3,0

4,6

0

17,2

12,0

33,3

26,7

294,3

Сирдарё 2017


29,7

49,6

70,1

64,9

39,2

0,8

1,7

0

0

0,3

13,4

72,4

345

Янгиер 2017

15,9

49,2

79,8

82,7

60,7

3,4

0

0

0

0

28,1

44,0

363,8

Сирдарё 2018


32,1

48,6

16,8

30,5

33,4

0

2,7

0

17,0

19,1

33,3

37,8

271,3

Янгиер 2018

21,3

54,8

16,5

27,5

13,3

0

1,8

0,5

3,2

41,6

31,3

32,5

246,5

Download 221.64 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling