Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги олий таълим тизими педагог ва раҳбар кадрларини

4. Педагогик тажриба (лот. “эксперимент” – “тажриба қилиб кўриш”) 
методидан муаммо ечимини топиш имкониятларини ўрганиш, мавжуд педагогик 
шароитларнинг мақсадга эришишнинг кафолатлай олиши, берилаётган 
тавсияларнинг амалиётда ўз инъикосига эга бўла олиши ва уларнинг 
самарадорлигини 
аниқлаш 
мақсадида 
фойдаланилади. 
Педагогик 
тажрибанинг қуйидаги турлари мавжуд (4-расм). 
Суҳбатнинг самарали кечишини таъминловчи шартлар: 
1) мақсаддан келиб чиққан ҳолда суҳбат учун белгиланувчи
саволларнинг мазмуни аниқлаш, саволлар ўртасидаги
мантиқийлик ва изчилликни таъминлаш;
2) суҳбат жойи ва вақтини аниқ белгилаш;
3) суҳбат иштирокчиларининг сонини аниқлаштириш;
4) суҳбатдош тўғрисида аввалдан муайян маълумотларга
эга бўлиш; 5) суҳбатдош билан самимий муносабатда бўлиш;
6) суҳбатдошнинг ўз фикрларини эркин ва батафсил айта
олиши учун шароит яратиш; 7) саволларнинг
аниқ, қисқа ва равшан берилишига эришиш;
8) олинган маълумотларни ўз вақтида таҳлил қилиш 

---

33 
Педагогик тажрибаларни амалга оширишда асосий эътибор уларнинг 
самарали кечишига қаратилади. Бунда эса бир қатор шартларни инобатга 
олиш лозим. Яъни:
Педагогик тажриба якунида олинган натижаларга асосланиб умумий 
хулосага келинади ва илмий-методик тавсиялар ишлаб чиқилади. 
5. Анкета (фр. “текшириш”) методи ёрдамида педагогик кузатиш ва 
суҳбат жараёнида тўпланган далиллар бойитилади. Метод тизимли 
саволлар асосида респондентлар билан мулоқотни ташкил этишга 
асосланади.
6.
 
Педагогик кузатиш методини қўллашда таълим муассасаларининг
Саволларга жавоблар, одатда, ёзма шаклда олинади. Ўрганилаётган 
жараён моҳиятидан келиб чиққан ҳолда анкеталар қуйидагича бўлади: 1) 
очиқ саволлар (эркин, батафсил жавоб бериш учун имкон яратадиган 
саволлар)га эга; 2) ёпиқ саволлар (“ҳа”, йўқ”, “ижобий”, “салбий” ва ҳ.к.