Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ўрта махсус, касб-ҳунар таълими маркази

Texnika xavfsizligi ishlarini tashkil etish. Aholi turar –joy binolari va umum jamoa binolarida gazdan foydalanishda xavfsizlikni ta’minlash uchun «Gazdan xavfsiz foydalanish qoidalari»ga qattiq rioya qilinishi kerak. Qoidaga zid bo’lgan xar qanday xolatda va maxsus ko’rsatma bo’yicha, gaz xizmatini olib boruvchi raxbar javobgar xisoblandi, chilangar – gazchi brigada xizmatining majburiyatiga quyidagilar kiradi:
Gaz chiqqan joyni aniqlash va uni sozlash.
Gazlangan va gaz xavfli binolarda ish bajarish.
Uskunalar va qurilmalarga saqlagichlar va ximoyalanuvchini qo’llash.
Zararlanganlarga birinchi yordam ko’rsatish.
Gaz yoqilg’isiga bog’liq xolatda bo’lgan baxtsizlik va nosozlik ishlarini tekshiruvga qatnashishi.
Xavfli gaz ishlarini bajarishda va gaz chiqayotgan joyni aniqlashda baxtsiz xolatning oldini olish uchun texnika Xavfsizligi ishlarini tashkil etuvchi tashkilot bo’lishi kerak. Gaz chiqayotgan joyni aniqlashdan oldin, gazning xidi bo’yicha binolarning gazlanganligi darajasi xolatini gaz analizatori yordamida aniqlash bekitish va gazning chiqish joyini sozlash kerak. Gaz quvurlaridan gaz oqimining chiqishi miqdori ko’p bo’lganda yoki gaz uskunalari, jixozlaridan ham gazning chiqishi ko’p miqdorda bo’lganda «nosozlikni tuzatish xizmati»ga (avariynuyu slujbu) xabar berish kerak. Shaxar gaz xizmatida sutkaning istalgan vaqtida nasozlikni tuzatish ishlarini bartaraf etish kerak.
CHilangir gazchi – quyidagi texnik jixozlar bilan ta’minlangan bo’lishi kerak. Protivogaz qutqaruvchi saqlagich belbog’, ipi bilan birgalikda, sinov uchun uskunalar, ximoya ko’z oynagi, yongin xavfsizligi taminlangan yoritgich, texnika xavfsizligi bilan tanishtirish va zararlangan xolda birinchi yordam ko’rsatish.
Gazning chiqishi salnikli yoki cho’zilgan kranlarning ichki nosozligidan ichki gaz chiqishi, ya’ni kran yopik xolatda gaz chiqishi bo’ladi. Kranlarning to’liq germetik yopilishda nosozlik bo’lgan xolatlarda kranlarni almashtirish maqsadga muvofiqdir. Baxtsizlik va nosozlik xolatlari bo’lishning oldini olish uchun gaz xizmati tomonidan profilaktik quruv va gaz jixozlarini tamirlash xizmati tashkish etilishi kerak.
Nosozlik va baxtsizlik xolatlari istalgan gaz ishlarida quvurlarni payvandlashda, gaz uskunalari va jixozlaridan foydalanishda sodir bo’lishi mumkin.
Gaz quvurlarining nosozligiga sabab, quvurlar tayyorlanishda texnologik qoidalariga rioya qilinmaslik.
Gaz quvurlarini qurilishdagi ishlarida qoidaga rioya qilinmaslikdan (sifatsiz payvandlanish, ximoyalanishdagi shikastlanishlar, va x.k.z.)
Gaz quvurlaridan foydalanish qoidalariga rioya qilinmaslik (gaz bosimining ruxsat etilganligidan ortiqcha bo’lishi, daydi toklar ta’sirida gaz quvuri devorining zaiflashib borishi, gaz quvurlarining zanglashdan yaxshi ximoyalanmaganligi va x.k.z.lar kiradi.)
Bundan tashqari nosozlik xolatlariga, turli xil kommunal inshoatlarida ta’mirlash yer kovlash va qazish ishlarining bajarilishda shikastlanish-lar ham sabab bo’lishi mumqindir.
Gaz quvurlari nosoz xisoblanadi, qachonki qisman yoki to’liq quvurlarning ajralishda atrof muxitga gazning chiqishi, sodir bo’lganda, gaz quvurlari va uskunalaridan foydalanishdagi turli xil ishlarni bajarishda, nosozlikni oldindan aytish ishlari chilangir gazchi tomonidan amalga oshirilishi kerak.
Gaz jihozlaring ishonchli va xavfsiz ishlash ko’p xollarda chilangir – gazchilar tomonidan reja asosida profilaktik ko’riklardan o’tishi va gaz jixozlarning tamirlanganligiga bog’likdir. Ko’riklar oralig’idagi gaz jixozlari ta’mirlash ishlari xizmat ko’rsatuvchi chilangir chaqiriluvdan amalga oshiriladi.