Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти «Маркетинг»

«Доира стол атрофида» усулини ўтказишнинг қоидаси



1. Сўзга чиққан талабани диққат билан тингланг ва бўлманг.
2. Сўзга чиққан талабанинг фикрига қўшилмасанг ўз фикрингни билдиргани сўзга чиқишга рухсат сўра!
3. Сўзга чиқувчининг фикрига қўлсанг, кўрилаётган мавзу бўйича вз фикрингни қўшимча тарзда баён эт!




2-илова
«Яхши тадбиркор»
Сиз ўзингизни тадбиркор деб ҳисобланг ва тижорат фаолиятингизнинг йўналишини аниқланг. Бизнесни энди бошлашни мақсад қилган Америка тадбиркорларига ёрдам бериш учун ёзилган «Майда тадбиркорлик ишларини бошқариш (АҚШ)» брошюрасидан олинган мана бу саволларга жавоб беринг:
1. Сизнинг ғоянгизни амалга ошириш мумкинми?
Амалга оширмоқчи бўлган ишингизни таърифланг ва у ҳақда қисқача маълумот беринг.
Бозорга олиб чиқармоқчи бўлган товарлар ва хизматларингизни аниқланг.

	ҳа	йўқ
1.1. Сизнинг товарлар ва хизматларингиз қониқтирилмаётган талабга мос келадими?	___	___
1.2. Сизнинг товарларингиз ва хизматларингиз талаб таклифдан юқори бўлган мавжуд бозор учун мосми?	___	___
1.3. Сизнинг товарларингиз ва хизматларингиз сифати, танланиши, нархи ва жойи бўйича рақобатбардошми?	___	___

Бу саволларга «ҳа» деган жавоблар сизнинг тўғри йўл танлаганингиздан далолат беради. «Йўқ» деган жавоблар эса анча қийинчиликлар борлиги.

2. Бозор таҳлили.

Кичик бизнесдаги ютуқлар асосан бозорни билишга кўп даражада боғлиқ бўлади. Бозорни билиш учун тадқиқотлар ўтказиб, натижалар таҳлил қилиниши керак. Бозор таҳлили потенциал мижозлар ҳақида маълумот тўплашни ва сизнинг товарларингизга (хизматлар) талабни ўрганишни кўзда тутади. Қанчалик ахборотларни кўп тўпласангиз, сизнинг бозорда ўз ўрнингизни эгаллашингиз учун шунча кўп имконият мавжуд бўлади. Ҳар қандай ишда ҳам вақт ва пул сарфлашдан олдин бозорни ўрганинг. Қуйидаги саволлар эса сизнинг товарингиз (хизматлар)га талаб мавжудми ёки мавжуд эмаслигини аниқлаш ва бозорни таҳлил қилиш учун керакли ахборотларни олишга ёрдам беради.

	ҳа	йўқ
2.1. Сиз ўзингизнинг бўлғуси мижозларингизни биласизми?	___	___
2.2. Уларниг эҳтиёжлари ва хоҳишларини тушунасизми?	___	___
2.3. Уларнинг қаерда яшашини биласизми?	___	___
2.4. Улар сотиб олмоқчи бўлган товарлар ва хизматларни таклиф этасизми?	___	___
2.5. Сизнинг товарларингиз ва хизматларингиз нархи ва сифати бўйича рақобатбардошми?	___	___
2.6. Сизнинг рекламангиз Самара берадими?	___	___
2.7. Сизнинг ишингиз рақобатчиларга нисбатан қандай ҳолатда бўлишини тасаввур қила оласизми?	___	___
2.8. Сизнинг корхонангиз жойланиши бўйича мижозларга қулай бўладими?	___	___
2.9. Машина қўйиш жойидаги ўринлар ҳамма мижозларингиз учун етарли бўладими?	___	___

«Йўқ» жавоб сизнинг редангизда кучсиз жойлар мавжудлигидан далолат беради. Шу сабабли бу саволларга «ҳа» деб жавоб бермагунча ишни бошламаганингиз мақсадга мувофиқ ҳисобланади.

3. Товарлар таҳлили.

Бозорни таҳлил қилиб, сиз товарларингиз ва хизматларга талаб мавжуд ёки мавжуд эмаслигини аниқладингизми.
Қуйидаги саволларга сизга бозорга чиқариладиган товарларни аниқлашда ёрдам бериши керак.

	ҳа	йўқ
3.1. Сиз қайси товарларни ишлаб чиқариш, сотиш ва қандай хизматлар кўрсатишингизни аниқладингизми?	___	___
3.2. Дастлабки баҳолаш асосида сотиш ҳажмига мос товар заҳираси қанча бўлиши кераклигини аниқладингизми?	___	___
3.3. Сизга ёрдам қиладиган ишончли ҳамкорларни излаштирдингизми?	___	___
3.4. Ҳар хил товар етказувчиларнинг товарлари баҳосини, сифатини ва кредит шартларини солиштириб кўрдингизми?	___	___

Юқорида айтиб ўтилганидек бу ерда ҳам «йўқ» деган жавоб бўлмаслиги керак.
4. Молиялаштириш.
Ҳар йили кўп корхоналар касодга учрайди. Бунинг сабаблари кўп, лекин асосийси маблағларнинг етишмаслиги ҳисобланади. Кўпгина тадбиркорлар етарли маблағга эга бўлмасдан туриб иш бошлашга ҳаракат қилишади. Шу ҳолатга тушмаслик учун қуйидаги учта савол асосида ўзингизнинг молиявий ҳолатингизни таҳлил қилинг.

4.1. Қанча маблағингиз бор?
4.2. Ишни бошлаш учун Сизга қанча маблағ керак бўлади?
4.3. Ишни барқарорлаштириш учун қанча маблағ керак бўлади?

Жавобларингизни таќлил қилинг ва асосланган хулоса ёзинг.


3-илова

№