Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги самарқанд иқтисодиёт ва сервис институти «Маркетинг»

Марка
Марка – бу сотувчи ёки бир гуруҳ сотувчилар маҳсулотларини, уларнинг рақобатчилари маҳсулотларидан идентификациялаш ҳамда дифференциациялаш учун қўлланиладиган ном, атама, белги, символ, расм ёки уларнинг биргаликдаги комбинациясидир. Марка ўз ичига марка номи, марка белгиси ва товар белгисини олиши мумкин. Истеъмолчилар кўпинча ўзларининг айрим маҳсулотлар ҳақидаги фикрлари асосида, айнан шу корхона маҳсулотлари маркаси имиджини вужудга келтирадилар.


Мотивация
Мотивация – шахсларда маълум бир вақтда фаоллигини вужудга келтирувчи ҳамда уларни қандайдир товарларни сотиб олиш учун ундашга йўналтирилган турткидир. Мотивация таҳлили – истеъмолчилар хулқ-атвори мотивини тадқиқот қилиш учун ўтказилади. Маркетинг фанидан истеъмолчилар хулқ-атворини тахлил қилишда, кўпинча Фрейд ва Маслоу мотивация назариялари қўлланилади.


Мослоу мотивация назарияси
Мослоу мотивация назарияси – бу истеъмолчилар хулқ атворини таҳлил қилишда қўлланиладиган асосий принциплар ва ёндашувлар йиғиндисидир. Ушбу назария, нега инсонлар ўзларининг хулқ-атвори мотиви сифатида маълум бир вақтда, маълум бир эхтиёжларга эга бўлишлигини тушунтириб беради. Абрахам Маслоу эхтиёжларнинг иерархияси (зинапояси) тизими назариясини ишлаб чиққан, унга кўра барча инсонлар эхтиёжларининг қондирилиш кетма-кетлиги бешта даражага (поғонага) бўлиниши ва улар ўртасида босқичма-босқичлик мавжудлигини асослаб берган, яъни: физиологик эхтиёжлар (озиқ-овқатлар, кийим-кечаклар, уй-жолар), шахсий мухофазага оид эхтиёжлар (хавфсизлик, ҳимояланганлик), ижтимоий эҳтиёжлар (маълум бир ижтимоий гуруҳга мансублиги), хурматга, муҳаббатга бўлган эхтиёжлар (ўз-ўзини эъзозлаш, хизматларни эътироф этиш, корхонада маълум бир статусни эгаллаш) ва ниҳоят, шахсий камол топиш эҳтиёжлари (шахсни ривожланиши ва ўзини кўрсата билиши, ўзини қобилиятини тўлиқ намойиш этиши). Юқоридагиларга асосан, инсон дастлаб физиологик эхтиёжларни қондиришга интилади. Сўнгра эса, кейинги даражадаги эхтиёжларни қондириш учун интилиш вужудга келади ва бу жараён узвий давом этади. Корхона турли категориядаги истеъмолчилар хулқ-атворини таҳлил қилишда, ушбу Маслоу мотивация назариясини амалиётда қўллаши мумкин.