Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ш. Д. Эргашходжаева, И. Б. Шарипов

 
2.2. Макромаркетинг ва микромаркетинг 
Маркетингнинг таркибий ТУЗИЛИШИ ҳақида фикр юритилганда
унинг таркибида микромаркетинг, микромаркетинг турлари мавжудлигини
алоҳида таъкидлаш зарур.
Бу тушунчаларни фанга биринчи марта Ф.Котлер 1972 йилда киритди 
ва уларни хўжалик фаолияти билан шуғулланадиган ташкилотлар билан
бир қаторда фойда олиш билан боғлиқ бўлмаган маданият, ижтимоий, 
сиёсий ва шунга ўхшаш ташкилотларга нисбатан ҳам қўллади. 
Микромаркетинг - корхонанинг ишлаб чиқаришни шакллантириш, 
товарлар 
ва 
хизматларнинг 
тайёрловчидан 
истеъмолчи 
ёки 
фойдаланувчига бориш оқимини бошқариш билан боғлиқ бўлган 
фаолиятдир. Унинг асосий вазифаси талабни қондириш ва айни пайтда 
корхона олдига қўйган мақсадларга эришишдир. Бошқача айтганда бу
ижтимоий иқтисодий жараён бўлиб, маҳсулот ёки хизматларга бўлажак 
талаб таркибини ўрганиш, шунингдек бу талабни, таклифни 
шакллантириш истеъмолчига ахборот бериш йўллари билан қондириш 
мақсадини кўзлайди. 

---

37
Шундай қилиб, микромаркетинг корхона даражасидаги бозор 
фаолиятидан иборатдир.
Қуйидаги 2.2.–расмда маркетингнинг ички омиллари (микромуҳит 
омиллари) келтирилмоқда. 
2.2.-расм. Ички омиллар (микромуҳит омиллари) 
 
Макромаркетинг фаолияти корхона даражасидан четга чиқади ва 
турли бирлашмалар, концепциялар, уюшмалар ва умуман тармоқ 
даражасида амалга оширилади. 
Янада кенгроқ маънода макромаркетинг тушунчаси мамлакатнинг 
жами хўжалиги микесида маҳсулотларни яратиш ва унинг пировард 
истеъмолчиси томон кўчиш ҳаракати ҳаётий жараёнда қатнашадиган 
фаолияти ва муассасаларни бирлаштирадиган тизимдир. Бу тизим барча 
ишлаб чиқариш савдо, транспорт, реклама ахборот ва бошқа маркетинг 
вазифаларини бажарадиган корхона ва хизматларни қамраб олади. 
Макромаркетингнинг вазифаси-бутун мамлакат бўйича моддий 
бойликлар ва хизматлар оқимини бошқаришни тартибга солишдан иборат.
Қуйидаги 2.3.–расмда эса маркетинг макромуҳити омиллари 
келтирилмоқда.
Демографик омиллар 
Иқтисодий омиллар 
Товарлар
ва хизматлар 
Бозор томон ҳаракат- 
ланиш каналлари
Бозордаги
жойлашиши (ўрни)
Нарх ва нархни
шакллантириш 
Кадрлар 
Ички ҳолат
(ситуация) 
таҳлили 

---

38