Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

Дисконтланган пул оқимлари усулини қўллашда қуйидаги ишлар амалга 
оширилади: 
1. Фойдали фаолиятнинг кутилаѐтган қолган муддати, яъни унда башорат 
қилинаѐтган даромадларни дисконтлаш лозим бўлган давр аниқланади. 
2. Номоддий актив келтириб чиқарадиган пул оқими, бўладиган фойда башорат 
қилинади. 
3. Дисконтлаш ставкаси аниқланади. 
4. Бўлажак даромадларнинг умумий жорий қиймати ҳисоблаб чиқилади. 
5. Башорат қилингандан кейинги даврда номоддий активдан олинадиган 
даромадларнинг жорий қиймати аниқланади. 
6. Башорат қилинган ва 
ундан кейинги даврлардаги даромадлар барча 
қийматларининг йиғиндиси аниқланади. 
Роялтини озод этиш усули. Патентлар ва лицензиялар қийматини баҳолаш учун 
фойдаланилади. Роялти - интеллектуал мулк объектидан фойдаланиш ҳуқуқи учун маълум 
бир мукофот. Роялти миқдори бозорни таҳлил қилиш асосида аниқланади. Мазкур усул 
даромадли ва қиѐсий усулларнинг белгиларини ўзида уйғунлаштиради. 
Ушбу усулни қўллаш кетма-кетлиги куйидагича: 
1. Патент ѐки лицензия бўйича роялти тўловлари кутилаѐтган сотувлар ҳажмининг 
башорати тузилади. 
2. Роялти ставкаси аниқланади 
3. Патент ѐки лицензия хизматининг иқтисодий муддати аниқланади. 
4. Сотувларнинг башорат килинаѐтган ҳажмидан фоизли ажратмаларни ҳисоблаб 
чиқиш йўли билан роялти бўйича кутилаѐтган тўловлар ҳисоблаб чиқилади. 
5. Роялти бўйича кутилаѐтган тўловлардан патент ѐки лицензияни таъминлаш билан 
боғлиқ барча харажатлар (юридик, ташкилий, маъмурий харажатлар) чиқариб ташланади. 

---

112 
6. Роялти бўйича тўловлардан олинадиган дисконтланган фойда оқимлари ҳисоблаб 
чиқилади. 
7. Роялти бўйича тўловлардан олинадиган фойда оқимлари жорий қийматларининг 
суммаси аниқланади. 
Шундай қилиб роялти асосидаги лицензия нархи (Р
Е
) куйидаги формула бўйича 
аниқланиши мумкин: 
d
i
Т
i
i
i
e
хК
Z
х
хR
V
P
1
, (5) 
бу ерда