Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти


Технологияни баҳолашучун бошланғич маълумотлар


Download 1.72 Mb.
Pdf ko'rish
bet92/109
Sana24.12.2022
Hajmi1.72 Mb.
#1050215
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   109
Bog'liq
mulkni baholash asoslari fanidan maruzalar matni

Технологияни баҳолашучун бошланғич маълумотлар 
Амал қилиш йили 
Ишлаб чиқариш дастурининг 
ўзлаштирилиши, % 
Ишлаб чиқариш дастури, тонна 

0 


10 
360600 

15 
540900 

25 
901500 

20 
540900 
6 
10 
360600 
7 
10 
360600 
1-вариант. 
Қўлланилган нарх ва роялти ставкасида роялти шаклида тўланадиган 
лицензия мукофотининг миқдори: 
 


113 
Р
е

8
1
i
i
i
i
хR
хV
Z
 0 + 6,8 X 360600 х0,05 + 6,8 х 540900 х 0,05 + 
6,8 х 901500 х 0,05 + 6,5 х 540900 х 0,045 + 6,0х 360600 х 0,045 + 
5,5 х 360600 х 0,045 + 5,5 х 360600 х 0,04 + 5,0 х 360600 х 0,035 = 
= 1011032,2. 
Баҳоланаѐтган технология қийматининг миқдори дисконтлаш коэффициенти 15 
фоиз бўлганида: 
8
1
i
8
i
)
(1
Ре
d
С
р
0 +122604 х 07561 +183906 х°’5717 + 
306510 х. 0,4971 +158213х 0,4323 + 97362 х 0,3759 + 
+ 79332 х 0,3269 + 69105 х 0,2842 = 393787 АҚШ доллари. 
2-вариант. 
Роялтининг доимий ставкасида ва амал қилиш муддати мобайнида 
материал нархининг ўзгаришида лицензия мукофотининг миқдори: 
 
Р
e
 = 0 + 0 + 6,8 х 360600 х 0,05 + 6,8х 540900 х 0,05 + 
6,8 х 901500 х 0,05 + 6,5 х 540900 х 0,05 + 6,0 х 360600 х 0,05 + 
5,5 х 360600 х 0,05 + 5,0 х 360600 х 0,05 = 1086307,5. 
 
Дисконтлаш коэффициенти 15 фоиз бўлганида баҳоланаѐтган технология 
қийматининг миқдори: 
Ср = 524903,3 АҚШдоллари. 
3-вариант. 
Нарх ва роялти ставкаси доимий бўлганида лицензия мукофотининг 
миқдори: 
Р
е
= 1164738. 
 
Баҳоланаѐтган технология қиймати 
Ср = 550718,4 АҚШдоллари
. 
Фойдалардаги устунлик усули. Мазкур усул билан ихтиролар қиймати баҳоланади. 
Фойдадаги устунлик деганда баҳоланаѐтган номоддий актив билан шартланган қўшимча 
фойда тушунилади. У ихтиролардан фойдаланишда олинган фойда ва ишлаб чиқарувчи 
ихтиродан фойдаланмаган ҳолда маҳсулот сотишдан оладиган фойда ўртасидаги фарққа 
тенг бўлади. Фойдадаги ҳар йиллик устунлик уни олиш кўзда тутилган даврни ҳисобга 
олган ҳолда дисконтланади. 
Ушбу усул билан ҳисоблашнинг умумий формуласи қуйидаги кўринишга эга: 
Ф
қф
=
кi
i
ян
Т
i
i
ян
хV
Н
V
х
Н
кi
.
1
.
(6)
 
бу ерда
Ф
қф 
- корхона томонидан товар сотиш ѐки хизматлар кўрсатиш натижасида солиқ 
солингунга қадар олинадиган қўшимча фойда, худди шундай маҳсулот ишлаб чиқарувчи ѐки 
шунга ўхшаш хизматлар кўрсатувчи, лекин баҳоланадиган объектга эга бўлмаган корхона 
билан солиштирганда; 
Н
ян i
- янги юқори технологик маҳсулот бирлигининг i-йилдагинархи
Н
ян i
- қиѐсланадиган маҳсулотнинг i-йилдаги нархи; 
V
янi,
V
қi -
- i-йилда
тегишлича сотилган товарлар ва кўрсатилган хизматлар нархи. 


114 
Кутилаѐтган қўшимча фойда баҳолаш вақтига қуйидаги формула бўйича амалга 
оширилиши лозим: 
Ф
қф
=
)
1
(
кi
.
1
.
d
хV
Н
V
х
Н
кi
i
ян
Т
i
i
ян
(7)
 
Фойдалардаги устунлик усулини қўллаш орқали номоддий активларни баҳолашни 
фақат баҳоланаѐтган объект баҳолаш ўтказилган санадан сўнг қўшимча фойда олиш учун 
фойдаланиши мумкин бўлган ҳолларда амалга ошириш мумкин. 
Саноат ѐки бошқа интеллектуал мулк объектларининг қийматини ҳисоблаб чиқиш 
ана шундай объект билан барпо этиладиган фойдани ѐки мулк объектини барпо этиш учун 
амалда қилинган харажатларни баҳолашдан иборат. 
Умуман олганда саноат объекти ва интеллектуал мулкнинг бошқа турлари қиймати 
К
0
фойда бўйича аниқланади ва қуйидаги формула бўйича ҳисоблаб чиқилиши мумкин: 
К
0

у
хТхФ, (8) 
бу ерда
Ф- йиллик фойда, сўм; 
Ф
у
- саноат мулки объектига тўғри келадиган фойда улуши
Т- фойда ҳисоб-китоби амалга ошириладиган вақт. 

Download 1.72 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   88   89   90   91   92   93   94   95   ...   109




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling