Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таҳлим вазирлиги тошкент архитектура қурилиш институти

 
 
3. Товар белгисининг қийматини баҳолаш 
Товар белгисининг қиймати товар белгиси билан ҳимояланган маҳсулотни сотишдан 
олинадиган фойданинг бир қисми сифатида қуйидаги формула бўйича ҳисоблаб 
чиқилади: 
Қ
т б
= К х Ф
с м
( 1 2 )
бу ерда
 Қ
тб
 - товар белгисининг қиймати, сўм; 
К - товар белгиси билан ҳимояланган маҳсулотни ишлаб чиқариш хусусиятини ҳисобга олувчи 
коэффициент қуйидаги шкала бўйича аниқланади: 
К = 0,1 гача - якка ишлаб чиқариш; 
К - 0,1 - 0,2 - кичик ҳажмли ишлаб чиқариш; 
К = 0,2 - 0,3 - ўрта ишлаб чиқариш; 
К = 0,3 - 0,4 - йирик ҳажмли ишлаб чиқариш; 
К = 0,4 - 0,5 - оммавий ишлаб чиқариш; 
Ф
с м
- товар белгиси билан ҳимояланган маҳсулотни сотишдан олинган фойда: 
 
Ф
см
 =МхQхH (13) 
бу ерда
М - фойда меъѐри; 
Q - товар белгиси амал қилишининг асосий муддатида сотиладиган маҳсулот ҳажми; 
Н - товар белгиси билан ҳимояланган маҳсулот бирлигининг эҳтимолий нархи, сўм. 

---

116 
Товар белгиси билан ҳимояланган маҳсулотни ишлаб чиқариш хусусиятини аниқ 
белгилашнинг иложи бўлмаган ҳолларда коэффициентК эксперт йўли билан аниқланади, 
яъни
см
куш
Ф
Ф
К
(14)
бу ерда 
Ф
қўш
 
- товар белгиси билан барпо этиладиган қўшимча фойда. 
Мисол. Саноат мулки объекти сифатида фойда бўйича товар белгисинии, қийматини 
аниқлаш. 
Бошланғич маълумотлар: (2 - 10 йилда 100 минг дона; Н = 2,0 минг сўм; маҳсулот ишлаб 
чиқариш хусусияти -ўрта ҳажмли; К = 0,25; М = 0,15. 
 
Ф
си
= 0,15 х 100000 х 2000 = 30 млн. сўм. 
 
У ҳолда товар белгисининг қиймати: 
Қ
тб
 
= 0,25 х 30 = 7,5 млн. сўм. 
Ҳукуқий ҳимояга эга бўлган саноат мулки объектлари (ихтиролар, фойдали 
моделлар, саноат намуналари, товар белгилари)нинг қиймати амалда қилинган харажатлар 
бўйича аниқланиши мумкин. Саноат мулки объектининг қиймати (Қ
0
) умумий ҳолатда 
қуйидаги формула бўйича аниқланади: 
Қ
о 
= Х
с
х К
мэ
х К
m