Ўзбекистон Республикаси Олий ва Ўрта Махсус Таълим Вазирлиги Тошкент Автомобил ва йўллар институти

Бухгалтерия хисоби — бу кундалик ва умумий маъ­лумотлар олиш мақсадида корхоналар хўжалик фаоли­ятини узлуксиз равишда кузатиш ва назорат қилиш тизимидан иборатдир.
Бухгалтерия хисоби ягона халқ хўжалиги хисоби тизимининг бир тури бўлганлиги сабабли хисобга хос бўлган ҳамма умумий вазифалар унга тегишлидир.
Бухгалтерия хисобининг статистик ва оператив хисобдан фарқли томонлари қуйидагилардир:

• 
  корхоналар маблағларининг жойланиши ва улар­нинг ташкил топиш манбаларида бўладиган ўзгаришларга олиб келувчи ҳамма хўжалик жараёни ва муомалаларини ёппасига қайд қилади;
  
• 
  бу жараён ва ўзгаришлар икки ёқлама ёзиш усули билан мунтазам, узлуксиз ҳамда ўзаро боғланган равишда қайд қилинади;
  
• 
  ёзув фақат хужжатларгагина асосланади;
  
• 
  ҳамма хўжалик муомалалари бухгалтерия хисобида пул ифодасида акс эттирилади.
  

Демак, бухгалтерия хисоби автотранспорт корхоналарда содир бўлаётган хўжалик жараёни ва муомалаларини пул ифода­сида ёппасига узлуксиз, ўзаро боғланган, хужжат би­лан асосланган холда акс этишини таъминлайди. Хисобнинг бу тури оператив хисобдан фарқ қилиб, айрим хўжалик операцияларини ёки жараёнларини эмас, балки корхона хўжалик фаолиятининг ҳамма томонини қамраб олгани учун статистик хисоб каби мустақил иқтисодий фан хисобланади.
Бухгалтерия маълумотларидан фойдаланувчилар ўз қизиқиш доирасига қараб манфаатларини кўзлайдилар. Масалан:

Корхона менежерлари	Ишлаб чиқиш ва молиявий фаолиятини самарадорлигини бахолаш молиявий ва бошқарув қарорларини қабул қилиш
Солиқ органлари	Солиқ солиш, солиққа тортиш базаси, тўғри хисоблаш, солиқ имтиёзларини қўллаш
Акциядорлар	Акция қиймати курсининг истиқболларини ва двидентларни тўлаш истиқболларини бахолаш
Кредиторлар	Кредидорлик қарзларни ўзиш ва фоизларни тўлаш учун керакли ресорсларни мавжудлигини аниқлаш
Мол етказиб берувчилар	Етказиб берилган моллар бўйича қарзларни тўлаш учун керакли ресурсларни мавжудлигини аниқлаш
Ҳаридорлар	Маҳсулотга қўйилган нархларни асосланганлиги
Статистика органлари	Статистик умумлаштирувчилар
Ишчи ва хизматчилар	Корхонада ишлаш перспективаси иш хақи хажми