Ўзбекистон республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкент архитектура-қурилиш университети

Меҳнат жамоаси аъзоларининг раҳбарга қарши туришлари гуруҳни бошқаришдан
кўнгил совушига олиб келади.
Санаб ўтилган омиллар таъсирига берилмаслик кўп жиҳатдан раҳбарнинг ўзини
бошқариш қобилиятига боғлиқ ва психологик моҳиятга эга баъзи бир тадбирларни
қўллаш асосида инсон ўз-ўзини мотивациялаб, меҳнат фаолиятига бўлган шижоатини
янада кучайтириб туриши
мумкин.

---

Ташкилотдаги ходимлар ва раҳбар мотивациясини таъминлаб туришнинг асосий
шартлари жамоадаги меҳнатни ташкил этиш масалаларига келиб тақалади.
Ташкилотда тўғри йўлга қўйилган кадрлар сиёсати қатор соҳаларни ҳисобга
олиши лозимки, бу йўналишдаги фаоллик нафақат ташқи мотивация, балки
раҳбарнинг ўз-ўзини мотивациялаш омилидир.
• 1) Ходимларнинг бир лавозимда ишлаётганлигини мунтазам текшириб
бориш ва ходимни тахминан 5-7 йилларда лавозимда ўзгартириш (бу эса
албатта бир поғона юқорига кутаришгина эмас, балки шу лавозимга яқин,
яъни ўхшаш бўлимлар ёки касблар бўйича горизонтал йўналишдаги
ўзгартиришларни ҳам назарда тутади).
• 2) Иш мазмуни ва унинг доирасини янада кенгайтириб бориш.
• 3) Ташкилот тизимини фаоллик билан режалаштириш, мақсадларни янада
аниқлаб бориш ҳамда ташкилий тадбирларнинг турли-туманлигини
таъминлаш
• 4) Ташкилот миқёсидаги таълим, малака ошириш, ижодий ёндошув
қадриятларини фаоллаштириш.
• 5) Ташкилотдаги ўзаро муносабатларнинг янги шаклларини яратиш ва
татбиқ этиш
Булар қаторига олимлар қуйидагиларни киритадилар:

---

Инсоннинг фаол касбий ҳаёти қуйидаги ёш кўрсаткичларида тааллуқли
босқичларга бўлиниши мумкин:
1) Касбий шаклланишнинг бошланиши (ташкилотга кириш, унда ўз ўрнини
топиш) - 20-24 ёшларда.
2) Ўзини намоён этиш, муваффақиятга эришиш, ташкилот томонилан тан
олиниши – 30 ёшлар атрофида.
3) Юксак касбий маҳоратга етишиш, ўз қобилиятларини янада кенгроқ доирага
татбиқ этиш, ташкилотда эгаллаб турган ҳолатини янада мустаҳкамлаш –
тахминан 35-40 ёшлар.
4) Ўз ютуқларини, бажарган ишларининг аҳамиятини қайта баҳолаш, ҳаёт
йўлини тўғри танлаганми ёки йўқми ҳақидаги шубҳаларни таҳлил этиш – 40-50
ёшлар оралиғида.
5) Моҳирлик босқичи. Бунда юқори малакали мутахассис диққат эътиборини
ҳамкасаба ходимларига ёрдам беришга қаратади, ўз ташкилоти равнақи ҳақида
қайғуради, бошқарув маҳоратларини намойиш этади – 50 ёшдан сўнг ва нафақага
жўнагунча давом этади.

---

Янги даврга ўтиш бир томондан табиий ривожланиш натижаси бўлса, иккинчи
томондан янги ва номаълум вазиятда фаолият олиб бориш ҳамдир. Инқирозли
ҳолларга тушиш эҳтимолини камайтириш учун ходим қуйидаги ориентирлар
билан фаолият олиб бориши тавсия этилади:
1. Бугунги куннинг ташвиши билан эмас, балки аниқ мақсадга интилиб