Ўзбэкистон рэспубликаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги тошкэнт давлат тэхника унивэрситэти

Хавф-хатар даражаси — содир бўлиш даражаси (ёки эҳтимоллилик), бу орқали содир бўлаётган хавфли воқеалар, ҳамда бу хавфли воқеаларнинг оқибатлари (натижалари).
Саноат хавфсизлиги талаблари — бу қонун ҳужжатларида, шунингдек техник ҳужжатларда назарда тутилган шартлар, тақиқлар, чекловлар ва бошқа мажбурий талаблар бўлиб, уларга риоя этилиши саноат хавфсизлигини таъминлайди (Ўзбекистон Республикаси «Хавфли ишлаб чиқариш объектларининг саноат хавфсизлиги тўғрисида»ги Қонунининг 7-моддаси).
Хавф-хатар савияси — одамлар ва мол-мулк учун уларнинг атроф-муҳитидаги хавфнинг катталигини белгиловчи кўрсаткич.
Авария туфайли етказилган зарар — инсон фаолиятининг ишлаб чиқариш ва ноишлаб чиқариш соҳаларидаги йўқотишлар (зарарлар), хавфли ишлаб чиқариш объектида содир бўлган авария натижасида атроф-муҳитга етказилган ва пул эквивалентида ҳисобланадиган зарар.


ИИ боб. Умумий қоидалар
2. Хавфли ишлаб чиқариш объектларида авария хавфларини таҳлил қилиш (кейинги ўринларда — хавф таҳлили) саноат хавфсизлигини бошқариш тизимининг муҳим элементи ҳисобланади. Унинг ёрдамида кўрсатилган тизимни такомиллаштириш ҳамда авариявийлик ва травматизм даражасини пасайтиришга эришиш мумкин. Хавф таҳлили хавф-хатарларни идентификациялаш ва юз бериши мумкин бўлган кўнгилсиз ҳодисалар хавфини баҳолаш учун барча мавжуд маълумотлардан систематик фойдаланишни ўз ичига олади.
3. Хавф таҳлили натижаларидан хавфли ишлаб чиқариш объектларининг саноат хавфсизлигини декларациялашда, саноат хавфсизлигини экспертизадан ўтказишда, хавфсизликни таъминлашга доир техник ечимларни асослашда, суғурталашда, хавфсизликни «қиймат — хавфсизлик — фойда» мезонлари бўйича иқтисодий таҳлил қилишда, хўжалик фаолиятининг атроф-муҳитга таъсирини баҳолашда ва хавфсизлик таҳлили билан боғлиқ бошқа жараёнларда фойдаланилади.
4. Ушбу Услубий кўрсатмалар конкрет хавфли ишлаб чиқариш объектларида хавф таҳлилини ўтказиш бўйича услубий ҳужжатлар (соҳавий услубий кўрсатмалар, тавсиялар, раҳбарлик ҳужжатлари, услубий ҳужжатлар ва ҳ.)ни ишлаб чиқиш учун асос ҳисобланади.
5. Ушбу Услубий кўрсатмаларда хавф таҳлилини ўтказиш зарурияти, унинг даврийлиги, шунингдек мақбул хавфнинг конкрет даражалари ва мезонлари белгиланмайди. Хавф таҳлилига қўйиладиган конкрет талабларга, зарур ҳолларда, хавфли ишлаб чиқариш объектларининг ўзига хос жиҳатларини акс эттирувчи меъёрий ҳужжатлар орқали аниқлик киритилиши мумкин.
6. Хавфли ишлаб чиқариш объектларида авариялар хавфи таҳлилининг асосий вазифалари қарор қабул қиладиган шахсларга қуйидагиларни тақдим этишдан иборат:
объектнинг саноат хавфсизлиги ҳолати тўғрисида объектив маълумот,
хавфсизлик нуқтаи назаридан энг хавфли, «заиф» жойлар тўғрисида маълумотлар,
хавфни камайтириш бўйича асосланган тавсиялар.