326
тўғрисидаги қонун асосида иш
юритади ва юридик шахс
ҳисобланади, хўжалик фаолиятида хусусий фирмалар билан
баробар тижорат асосида қатнашади. Шу билан бирга,
улар хусусий фирмаларга нисбатан маълум имтиёзлардан
фойдаланади. Бу имтиёзларга
давлат томонидан молиявий
ёрдам ва дотациялар бериш, чет эл лицензияларини енгил
шартлар билан олиш, бошқа давлат корхоналаридан хомашё
ва ярим фабрикатларни қатъий
белгиланган нархларда
олиш, ишлаб чиқарган маҳсулотни сотиш учун бозор билан
таъминланганлик ва шу кабилар.
Корхоналарнинг мулкчилик мавқеидан ташқари хилма-хил
ташкилий-ҳуқуқий шакллари ҳам мавжуд бўлади. Корхоналар
хўжалик жамиятлари ва ширкатлари, ишлаб чиқариш
кооперативлари,
жамоа корхоналари, ижара корхоналари,
хўжалик бирлашмалари шаклида тузилиши мумкин.
Кооператив тадбиркорлик – жамоа мулкига
асосланиб, кооперация аъзоларининг унинг фаолиятида
ўз меҳнати билан иштирок этишини тақозо этувчи
жамоа тадбиркорлигининг алоҳида шакли. Кооператив
мулкчиликка асосланган тадбиркорликнинг асосий белгилари
қуйидагилардан иборат: ишловчиларнинг ишлаб чиқариш
воситалари билан бевосита қўшилиши (хусусий мулкчиликда
бундай қўшилишда мулкдор, давлат мулкчилигида эса давлат
воситачи ҳисобланади); кооперация аъзоларининг ишлаб
чиқариш воситаларидан
кенг фойдалана олиши; уларнинг
иқтисодий жиҳатдан тенг ҳуқуққа эгалиги; жамоанинг
ўзини ўзи бошқаришни
амалга ошириши; жамоа ва шахсий
манфаатлар уйғунлигининг юзага келиши ва ҳ.к.
Do'stlaringiz bilan baham: 
