Њзбекистон республикаси олий ва њрта махсус таълим вазирлиги

4. Tovarni sotish ham ishlab chiqaruvchi va iste’molchilar o’rtasida servis 
mahsuloti yuzasidan va u bilan bog’liq bo’lgan intensiv kommunikasiyalar 
o’rnatilishi zarurligi bilan bog’liq.
Firma vakillarini iste’molchilar bilan kommunikasiyalarini belgilaydigan 
hamma narsalar servis mahsuloti yoki tovarni sotishga bo’ysindirilgan bo’lishi kerak. 
Bundan eamiyat qiziqishini firmaga qaratishni har bir imkoniyatlaridan foydalanish 
muhimligi ko’rinib turibdi. Bunda chegaradan chiqib ketish va teskari jarayonni, 
ya’ni firma obro’sini iste’molchilar o’rtasida tushib ketishini yuzaga keltirish 
mumkin emas. Jamiyat fikrida firma mashxurligini kengaytirish uchun har bir 
imkoniyatlardan foydalanish zarur:
•
yarmarka, ko’rgazmalarda ishtirok qilish;
•
jamiyat uchun foydali ishlar homiyligini o’z zimmasiga olish;
•
mashhur va obro’li namoyandalar nomlariga mrojaat qilish (ular roziligi bilan) 
va boshqalar.
Marketing reklama staretgiyasi va taktikasini ishlab chiqadi va amalga 
oshiradi. Reklamani vazifasi hamma vaqt ham iste’molchilarni xarid qilishga 
yo’naltirishdan iborat bo’lmaydi. Ko’p hollarda reklama ma’lum iste’molchilar 
guruhini xabardorligini saqlash, yangi mahsulotni sinab ko’rish uchun taklif etish, 
servis mahsuloti yoki tovarni sotib olganlarni bular haqida ma’lumotlar olishga 
initilishlaridagi noaniqlikni pasaytirishga yo’naltirilgan bo’ladi.
Reklamani xarakteri, vositalari va davomiyligi ko’p hollarda reklama 
qilinayotgan mahsulotni firmani rivojlanish strategiyasida tutgan o’rniga bog’liq 
bo’ladi. Gar firma qisqa mudatli muvofaqqiyatga mo’ljal olayotgan bo’lsa, u holda bu 
u tomonidan unchalik ko’p kuchni talab qilmaydi. Uzoq muddatli harakatga mo’ljal 
olish turli reklama vositalari va usullaridan foydalanish Bilan bog’liq bo’lib, ular 
oldingi reklama effekti so’nganida yana qaytariladi, bu esa ko’p xarajatlarni talab 
qiladi.
156

---