Ўзбекистон Республикаси олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги Ўзбекистон Республикаси бандлик ва меҳнат мунасобатлар

9.4-жадвал 
Малакани баҳолаш афзалликлари 
Қуйидагилар учун сертификатлаш афзалликлари 
Ходим учун 
Персонални сертификатлаш жараёнида иштирок 
этувчи ташкилот учун 
Ҳозирги вақтда малака ва касбий 
маҳорат 
даражасининг 
мустақил 
ташкилот томонидан тасдиқланиши. 
Профессионал кадрларнинг маълумот базасига 
эгалик қилиш орқали ташкилотнинг кадрлар 
салоҳиятини сақлаш ва ривожлантиришни 
бошқариш. 
Турли хил тажрибага эга бўлган ёки 
меҳнат бозорига шунчаки кириб 
келаётган ходимларнинг ҳар хил 
тоифаларига 
ўзларининг 
компетенциялари ва малакаларининг 
расмий эътирофини олишга имкон 
берадиган, бир томондан, меҳнат 
бозори учун уларнинг қийматини 
белгиловчи, бошқа томондан эса 
кейинги ўқитиш ва касбий ўсиш 
усулларини 
аниқлайдиган 
ҳужжатлаштирилган 
Ходимларнинг касбга яроқлилиги даражаси, 
касб-ҳунар 
таълими 
муассасалари 
битирувчиларини 
ўқитиш 
сифати, 
ходимларнинг эълон қилинган маҳсулот сифати 
билан мувофиқлигини реал мустақил баҳолаш. 

---

593 
профессионаллик сертификати 
Ўз тайёргарлик сифатидан келиб 
чиқиб, 
ишга 
жойлаштириш 
имкониятини кўпайтириш 
Энг малакали персонални танлаш имконияти 
Самарали шартнома бўйича мшн 
шартномаси тузиш учун асос 
Ички 
фирма 
ўқитиш 
жараёнларининг 
истиқболли йўналишлари бўйича тавсиялар 
ишлаб 
чиқиш, 
ходимларни 
малакасини 
оширишга рағбатлантириш ва ваколатларни 
доимий мақсадли ривожлантириш орқали 
касбий ўсишни фаоллаштириш имконияти 
Хизмат 
пиллапояси 
бўйлаб 
ҳаракатланиш устуворлиги 
Персоналнинг 
малакавий 
даражасини 
оширишни рағбатлантириш
Ходим 
бажарадиган 
барча 
операциялар 
сифати 
ва 
ишончлилигини тасдиқлаш 
Маҳаллий ва халқаро бозорларда ташкилот 
имиджини кучайтириш, халқаро тендер ва 
лойиҳаларда иштиок этишга йўл қўйиш 
Иш ҳақини ошириш учун қўшимча 
асослар 
Инвестициялаш, 
кредитлаш 
устуворлигини 
қўлга киритиш имконияти 
Психологик 
қулайлик 
ва 
ўз 
имкониятларига ишончни таъминлаш 
Ходимларнинг 
мотивацияси 
ва 
меҳнат 
самарадорлиги ҳисобига ташкилотнинг умумий 
рақобатбардошлигини ошириш, халқаро меҳнат, 
маҳсулотлар, товарлар ва хизматлар бозори 
талабларини 
таъминлаш, 
маҳсулотларни 
(хизматларни) 
мақбул 
нархларда 
сотиш 
имконияти. 
Корхона раҳбариятининг сертификат 
соҳибига ишончи ва ҳурмати, катта 
эътибори 
Бизнес 
бўйича 
ҳамкорларга 
ўзининг 
ишончлилигини тасдиқлаш ва ҳ.к. 
Виждонсиз тадбиркордан ҳимоя 
Бўш иш ўринларига ходимларни танлашда 
виждонсиз номзодлардан ҳимоя қилиш 
Малакани мустақил баҳолаш тизимини жорий этилиши меҳнат 
унумдорлигини оширишга ҳам, ходимлар ва барча мутахассисларнинг 
малакасини оширишга ҳам жиддий таъсир кўрсатиб, бутун умр давомида 
ходимларнинг малакасини ошириш қобилиятини кучайтиради. 
Аммо малака баҳолаш марказлари фаолияти тўғрисида ҳозирча аниқ 
тасаввур йўқ. Бир томондан, малакани баҳолаш таълим тизими, меҳнат 
бозори ва унинг алоҳида вакиллари ва иш берувчилар ўртасидаги ўзаро 
муносабатларнинг яхлит тизимининг элементларидан бири эканлиги ҳақида 
тушунча мавжуд. Бошқа томондан, ушбу тизимнинг амалда қандай 
ишлашини амалиётсиз тушуниш қийин. 

---

594 
Касбий малака бўйича турли кенгашларда малакани баҳолаш 
марказлари фаолиятининг ягона модели йўқ – эҳтимол, соҳанинг ўзига хос 
хусусиятлари уларнинг фаолиятида ҳар доим баъзи хусусиятларни келтириб 
чиқаради. Тадқиқот иштирокчилари орасида билан ишлашнинг энг мукаммал 
усули ва баҳолаш тизимини ташкил этиш қўл меҳнатида устун бўлган саноат 
корхоналари томонидан тушунилади. Масалан, фаол равишда, шу жумладан 
тижорий асосда, тизимини - ҳар йили 1200 дан ортиқ рейтинг - пайвандлаш 
соҳасида ни қўллайди. Бу ерда иш берувчилар билан, яъни профессионал 
стандартни таълим стандартига қайта ишлаш тажрибаси орқали фаол иш 
олиб борилмоқда. Меҳнат функцияси мураккаброқ ва кўплаб жабхаларни ва 
қизиқишларни ўз ичига оладиган соҳаларда меҳнат модели мураккаблашади. 
Персонални бошқариш соҳасидаги ўз соҳасидаги мутахассисларни 
баҳолаш стандартлари ва тизимини тасдиқлаш учун маҳорат танловининг 
форматини танлади. Бунинг учун кейс амалий топшириқлари ишлаб 
чиқилиб, иштирокчилар батафсил ёзма жавоб беришди. Баҳолаш жараёни 
махсус ишлаб чиқилган Интернет-портал асосида онлайн тарзда ташкил 
этилди. Натижаларни қайта ишлаш ва баҳолаш ходимларни бошқариш 
соҳасидаги мутахассислар томонидан амалга оширилади. 
Стандартларни апробациядан ўтказишни тугаллаш ва баҳолаш тартиб-
таомилларини шакллантириш босқичида молия бозорларининг турли 
йўналишлари вакиллари иштирок этадилар. Баҳоловчининг касби бўйича энг 
юқори малакани тасдиқлаш учун баҳолаш воситаси сифатида фаолият 
натижаларига кўра индивидуал лойиҳаларни ҳимоя қилишнинг оммавий 
тартиби синовдан ўтган. Натижада, Молия бозорлари ўзини ривожланиш 
институти сифатида кўрсатди ва профессионал сертификатлаш ва малакани 
баҳолаш ғояларини илгари сурди.