Валюта муносабатларининг баъзи бир элементлари қадимий Римда
векселлар асосида ва бир мамлакат савдогарининг пулини иккинчи бир
мамлакат савдогарига алмаштириб бериш заминида вужудга келган. Валюта
муносабатларининг ривожланишининг кейинги босқичи қадимий Лионда ва
бошқа Ғарбий эвропа мамлакатларида ўтказиладиган тратта операцияларининг
ривожланиши ҳисобланади. Ишлаб чиқариш кучларининг ривожланиши, жаҳон
бозорининг барпо бўлиши, халқаро меҳнат тақсимотининг чуқурлашуви ва
жаҳон хўжалик тизимининг ривожланиши халқаро валюта муносабатлари
ривожланишининг асосидир. Валюта муносабатлари халқаро иқтисодий
муносабатларнинг бир бўлаги ҳисобланиб, унинг ҳолати миллий ва жаҳон
иқтисодиётининг ривожланиш даражасига, сиёсий аҳволга, мамлакатнинг
иқтисодий потенциалига, унинг жаҳондаги ўрнига ва бошқа омилларга боғлиқ
бўлади.
Валюта тизими давлатлараро битим ёки миллий қонунларга мувофиқ валюта
муносабатларини ташкил қилиш ва бошқариш шаклларини ўз ичига олади. Валюта
тизимининг қуйидаги турлари мавжуд. Булар – миллий, жаҳон ва халқаро
(минтақавий) валюта тизимларидир.
Саноати
ривожланган
давлатлар
иқтисодиётлари
ўртасидаги
интеграциянинг чуқурлашуви шароитида валюта тизими жаҳон хўжалик
алоқаларида муҳим ва мустақил ўрин тута бошлаяпти. Валюта тизими
мамлакатнинг иқтисодий ҳолатига бевосита таъсир этади (яъни ишлаб чиқариш
омиллари, суръатларига, нархга, иш ҳақига ва бошқаларга).
Миллий, жаҳон ва халқаро (минтақавий) валюта тизимлари тушунчалари
бирбиридан фарқланади.
20.2.
Жаҳон
валюта
тизими
ва
унинг
Do'stlaringiz bilan baham: |
