‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi


Muridlar ham ikkimizdan shodu shodon. (Abdulla Qahhor) 46


Download 3.4 Mb.
Pdf ko'rish
bet30/79
Sana10.11.2023
Hajmi3.4 Mb.
#1764587
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   79
Bog'liq
‘zbekiston respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi sao

Muridlar ham ikkimizdan shodu shodon. (Abdulla Qahhor)
46
www.ziyouz.com kutubxonasi


Neologizmlaming stilistik vazifasi juda xilma-xildir.
M a’lumki, hayotimizda yangi paydo b o ‘lgan so‘zlar faqat atash 
vazifasini bajaradi. Masalan: mini market, fayl, sayt, disket, flejka, 
shartnoma, grant, internet, kompyuter, magistr, bakalavr, super- 
market, xolding va hokazo.
Lekin yozuvcliilar tom onidan yaratiladigan neologizmlaming 
stilistik imkoniyati katta. Bular okkazionalizmlar deyiladi. Masalan: 
G ‘afur G ‘ulom -dosh so‘z yasovchi ahiksi yordamida quyidagi 
yangi so‘zlami yaratgan: eldosh, yerdosh, kurashdosh, qalamdosh 
kabi. M irtemir esa yurakdosh, to'ydosh, soqoldosh kabi so‘zlami, 
Maqsud Shayxzoda nuriston, quyoshiston, nurobod, quyoshobod, 
xalqobod kabi so‘zlarni, Erkin Vohidov changiston, balchig'iston 
kabilami yaratgan.
Bunday leksikaga yana dialektizmlar, terminlar, kansclarizmlar, 
jargon va argolar ham kiradi. Bulaming hammasi funksional stil 
turlaridan badiiy, publitsistik, so‘zlashuv stillarida stilistik m a’no 
ifodalaydi.
Dialeklizmlar badiiy asarlarda hayotning aniq tasvirini berishda, 
qahram onlar nutqining o ‘ziga xosligini sa'm inlash, m ahalliy 
koloritnini saqlab qolishda slilistik figura sifatida qo‘llaniladi. Masalan: 
Qating oglridi? (Oybek. «Bolalik»)
Bu jumlada bosh qahramon Musavoy nutqi berilgan, bu uning 
toshkentlik ekaniga ishora.
Lekin vaqtli matbuotda shevaga xos so‘zlaming ishlatilishi ijobiy 
hol emas. Masalan: Otlar, toylar chillada ko'taram bo ‘iib, kishnamay 
qo ‘ygani hammaga ma'lum.
D ia lek tizm lard a n ta sh q a ri, p ro fessio n alizm , texnitsizm , 
terminlar ham badiiy stilda m a’lum bir maqsad bilan ishlatiladi. 
Bunday leksika xalqimizning ishlab chiqarishi, faoliyati ifodalangan 
asarlard a k o 'p lab q o ‘llan ilad i. M asalan: O ta-onasi feo d a l, 

Download 3.4 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   79




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling