Ўзбекистон республикаси президенти ҳузуридаги қонунчилик ва ҳУҚУҚий сиёсат институти

98-савол: 
Конституцияда давлат бюджетини 
шакллантириш ва ижро этиш очиқлик ва 
шаффофлик принциплари асосида амалга 
оширилиши белгиланишининг аҳамияти 
нимада?
Жавоб:
Иқтисодий ўсиш ва аҳоли турмуш фаровонлигини 
таъминлашда ҳал этувчи омиллардан бири давлат бюджети 
маблағлари натижага йўналтирилган ҳолатда сарф этилиши, 
бунга эса фақатгина очиқлик ва шаффофлик принципларига 
амал қилиш орқали эришиш мумкиндир.
Шу боис янги таҳрирдаги Конституциямиз лойиҳасининг 
148-моддасида “Ўзбекистон Республикасининг Давлат 
бюджетини шакллантириш ҳамда ижро этиш тартиб-

---

164
таомиллари 
очиқлик 
ва 
шаффофлик 
принциплари 
асосида амалга оширилади
, 
деган норма белгиланмоқда. 
Давлат бюджетини шакл-
лантириш ва ижро этишдаги 
очиқлик ва шаффофлик прин-
ципларига амал қилиш консти-
туциявий қоидасининг аҳамияти шундаки, биринчидан, Дав-
лат бюджетини шакллантириш, кўриб чиқиш ва қабул қилиш 
тартиб-таомилларининг жамият ва оммавий ахборот воситалари 
учун очиқлигида, шунингдек бюджет жараёнида фуқароларнинг 
фаол иштирок этишида; иккинчидан, тасдиқланган Давлат 
бюджети ва унинг ижроси тўғрисидаги ахборотнинг оммавий 
ахборот воситаларида эълон қилинишида намоён бўлади.
Шунингдек, Давлат бюджети лойиҳаси жамоатчилик 
муҳокамасига қўйилиши ва кейинчалик Олий Мажлис ва 
маҳаллий халқ депутатлари Кенгашлари томонидан кўриб 
чиқилиши ва қабул қилиниши, уларни тегишли даврдаги 
ижроси тўғрисидаги ҳисоботлар эшитиб борилиши, бюджет 
маблағларининг мақсадли сарфланиши устидан назорат олиб 
борилиши ҳам очиқлик ва шаффофликни таъминлайди.
Бу каби талаблар Халқаро валюта фонди, Иқтисодий