Ўзбекистон республикаси соғЛИҚни сақлаш вазирлиги тошкент Педиатрия тиббиёт институти

Госпитализацияга кўрсатма: 
 
Нафас етишмовчилик яққоллигини баҳолаб бериш; 
 
Қўпол ларингитли йўтал ва бўғилган овозли беморларни уйда даволаш 
мумкин; 
 
Инспиратор хириллашли, бироқ кўкрак қафасида тортилишлар 
кузатилмаган болалар тезроқ тузаладилар ва госпитализация талаб 
этилмайди; 
 
Болаларда қовурғалараро тортилиш сезиларли ва нафас олиш ёрдамчи 
мушаклар иштирокида кечса, жадал даво талаб қилинади. Бундай клиник 
кўринишдаги беморларни госпитализация қилиш лозим; 
 
Ларингитли беморда анъанавий даволаш ёрдам бермайдиган иситма 
пайдо бўлиши госпитализация қилишни талаб этади, чунки бактериал 
трахеит мавжудлиги шубҳа қилинади. 
Эпиглоттит 
 
Ўткир эпиглоттит ҳиқилдоқ қопқоғи шиллиқ пардасининг юқумли 
касаллиги, ҳаётга хавф солувчи нафас йўллари обструкциясини келтириб 
чиқариши мумкин. 
 
Асосий ҳолатлар 
 
Деярли барча ҳолатларда болалардаги бу касалликни Haemophfilis 
influanzae В типи келтириб чиқаради. Эпиглоттитга жиддий шубҳа 
қилинганда, бола оғзини очиш ва ҳиқилдоқни текширишга ҳаракат 
қилмаслик лозим, балки болани ота-онаси билан биргаликда касалхонага 
олиб келиш зарур. 
Агар болада эпиглоттит бўлмаса, бироқ симптоматикаси бу касалликка 
ўхшаса, болани стационардан уйга даволаниш учун жавоб беришдан олдин 
ҳиқилдоқ қопқоғи ва ҳалқумни текшириш зарур. 
Нафас йўллари обструкцияси хавф солганда биринчи навбатда беморга ниқоб 
орқали кислород бериш зарур. Агар ниқоб орқали ўпка вентиляцияси бемор 
аҳволининг яхшиланишига олиб келмаса, трахеяни интубациялаш (махсус 
металл найча билан нафас йўлини очиш) ёки йўғон игна билан трахеяни 
пункциялаш зарур (муолажани танлаш шифокор малакаси ва тажрибасига 
боғлиқ). 
Hib 
– инфекцияга қарши вакцинация ўтказиладиган давлатларда 
касалликнинг сезиларли камайиши кузатилмоқда. 

---

19 
Диагностикаси 
 
Мактаб ёшигача бўлган болаларда тезда (бир неча соат ичида) тана 
ҳарорати фебрил кўрсатгичгача кўтарилади, овоз бўғилиши, ҳансираш, сўлак 
оқиши қайд этилади. Томоқда кучли оғриқ кузатилади. Бола бўйнини 
буролмайдиган ҳолатда бўлади. Эпиглоттитда одатда йўтал бўлмайди, бироқ 
ларингитдан фарқли равишда сўлак оқиши ва боланинг беҳаловатлилиги бу 
касаллик учун хосдир. 
Даволаш 
 
Оғиз бўшлиғи ва ҳалқум шиллик пардасига шикаст етказувчи ҳар 
қандай муолажадан, шунингдек болани қўрқитувчи муолажалардан сақланиш 
лозим. 
Беморни онасининг тиззасида ўтирган ҳолатида касалхонага олиб бориш 
зарур. 
Беморга ниқобни оғзи атрофида ушлаган ҳолда кислород бериш зарур (агар 
бу муолажа болада қўрқув уйғотмаса).