Zbekiston respublikasi sog‘liqni saqlash vazirligi

18-mavzu. Pirimidin 2,4-dion hosilalari. Umumiy va xususiy tahlil 
usullari. 2,4,6 - trion hosilalari. Umumiy va xususiy tahlil usullari. 
Pirimidin 2.4-dion va pirimidin 2.4.6-trion hosilalarining sifat reaktsiyalari. 
Metiltiouratsil, ftoruratsil, tegafur, zidovudin, stavudin. Barbital, fenobarbital, 
etaminal natriy, geksenal, barbamil, benzonal, geksamidin. Ularning sifatiga qo‘yilgan 
talablar, chinligi va miqdorini aniqlashda qo‘llaniladigan usullar, saqlanishi, olinishi, 
chinligi va miqdorini tahlil qilish va tibbiyotda qo‘llanilishi o`rgatiladi. 
19-mavzu. Pirimidin-tiazol hosilalari guruhiga kirgan dori vositalari 
tahlili. Pterin hosilalari. Izoalloksazin hosilalari Sifatiga qo‘yilgan talablar va 
tahlil usullari. Purin hosilalari guruhiga kirgan dori vositalari tahlili. Purin 
nukleozidlari, purinning sintetik hosilalari tahlili.
Tiamin xlorid, tiamin bromid. Ularning sifatiga qo‘yilgan talablar, chinligi va 
miqdorini aniqlashda qo‘llaniladigan usullar, saqlanishi.Ushbu guruh dori 
preparatlarining MTX talablari asosida olinishi chinligi va miqdorini tahlil qilish va 
tibbiyotda qo‘llanilishi o`rgatiladi. 
20-mavzu. Oksazin hosilalari. Sifatiga qo‘yilgan talablar, tahlil usullari. 
Fenotiazin, benzodiazepin hosilalari. Azepin hosilalari. Benzodiazepin hosilalari. 
Azepin, benzodiazepin, fenotiazin hosilalarining umumiy va xususiy chinlik 
reaktsiyalari. Aminazin, propazin, diprazin, tizertsin, triftazin va ftorfenazin 
preparatlarining olinishi, xossalari, qo‘llanishi, tahlil usullari va ularning sifatiga 
qo‘yilgan talablarni, saqlanish sharoitlarini o‘rganadilar. 
III. Аmаliy mаshg’ulotlаr bo’yicha ko’rsatma va tavsiyalar 
Fan bo`yicha amaliy mashg‘ulot o`quv rejada rеjalashtirilmagan.  
 
IV. Lаborаtoriya mаshg‘ulotlаr bo‘yicha ko‘rsatma va tavsiyalar 
Lаborаtoriya mаshg‘ulotlаr uchun quyidagi mavzular tavsiya 
etiladi:
Lаborаtoriya mаshg‘ulotlаr uchun quyidagi mavzular tavsiya 
etiladi:
1. Dori vositalarining umumiy tahlil usullari. Dori moddalarni tasvirlanishi va 
eruvchanligini aniqlash. Dori moddalarini umumiy va xususiy sifat 
reaksiyalari. 
2. Dori moddalar tahlilida qo‘llaniladigan etalon eritmalar, ularni tayyorlash. 
Loyqalik va ranglilik darajasini aniqlashda qo‘llaniladigan etalon eritmalar. 
Dori moddalarining tozaligini aniqlashda qo‘llaniladigan etalon eritmalar. 
3. Dori moddalar fizik konstantalarini aniqlash (suyuqlanish, qaynash harorati). 
Dori 
moddalari 
va 
ularning 
eritmalarini 
zichligini 
aniqlashning 
farmakopeyaviy usullari. 
4. Dori moddalarini chinligi va tozaligini aniqlashda xromatografik usullarining 
qo‘llanilishi. Farmatsevtik tahlilda qo‘llaniladigan indikatorlar, titrlangan 
eritmalar tayyorlash va titrini aniqlash. 
5. Dori moddalarning miqdorini aniqlashda qo‘llaniladigan kimyoviy 
usullar 
(kislotali – asosli titrlash, yodometrik, permanganatometrik, nitritometrik, 

---

7 
kompleksonometrik va b. usullar). 
6. Dori moddalarning miqdorini aniqlashda qo‘llaniladigan fizik-kimyoviy 
usullar. Refraktometrik usulning dori vositalarining miqdorini aniqlashda 
qo‘llanilishi. 
7. Fotoelektrokalorimetrik usulning dori vositalari miqdorini aniqlashda, 
spektrofotometrik usulning dori vositalari miqdorini aniqlashda qo‘llanilishi 
8. Tozalangan va inyeksiya uchun ishlatiladigan suv tahlili. Ularning sifatiga 
qo‘yilgan talablar.
9. Noorganik tuzilishga ega bo‘lgan dori moddalar tahlili (peroksidlar,
galogenidlar, bor, uglerod birikmalari).
10. Magniy, kaltsiy, kumush, temir va mis birikmalari saqlagan dori moddalar 
tahlili. 
11. Organik dori moddalar tahlili. Galogen saqlovchi organik dori moddalar. 
12. Aldegidlar, spirtlar va efirlar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. 
13. Formaldegid, urotropin, dietil efiri, etil spirti, nitroglitserin, yodoform.
14. Uglevodlar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. Glyukoza, saxaroza. 
Ularning dori turlari. 
15. Karbon kislotalar, Ca glyukonat, Na sitrat, Ca laktat, kaliy atsetat. 
To‘yinmagan polioksikarbon kislotaning laktoni tahlili. 
16. Vitamin ta'siriga ega bo‘lgan karbon kislotalar tahlili, Ca pantotenat, Ca 
pangomat, askorbin kislotasi.
17. Alifatik aminokislotalar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili.
18. Glyutamin kislota, metionin, sistein, atsetil sistein, glitsin. 
19. Betalaktamidlar va aminoglikozidlar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili, 
tabiiy va yarim sintetik penitsillinlar.
20. Terpenlar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. Mentol, validol, kamfora, 
bromkamfora, terpengidrat. 
21. Aromatik birikmalar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. Fenollar, 
paraaminofenol va uning hosilalari: fenol, parasetamol, timol, tetrasiklin, 
rezorsin. 
22. Aromatik kislota, oksi kislotalar hosilalari guruhiga kiruvchi dori moddalar 
tahlili. Benzoy kislota, salitsil kislotasi, asetilsalitsil kislotasi, fenilsalitsilat.
23. Para-aminobenzoy kislota hosilalari guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. 
Anestezin, novokain, novokainamid, dikain. Ularning tahlili.
24. Arilalkilaminlar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. (levomitsetin, 
adrenalin gidrotartrat, noradrenalin gidrotartrat). 
25. Sulfanilamidlar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. (streptotsid, 
norsulfazol, ftalazol, sulgin).
26. Benzosulfamid (furosemid, pantosid, xloramin B) hosilalariga kirgan dori 
moddalari tahlili. 
27. 5 – nitrofuran hosilasi bo‘lgan dori moddalarning tahlili. (furadonin, 
furazolidon, furatsilin). 
28. Fenilxroman qator dori moddalar tahlili. Rutin, kvertsetin. 
29. Imidazol va benzimidazol hosilalari bo‘lgan dori moddalarning tahlili. 
(dibazol, pilokarpin gidro xlorid) 
30. Pirazol hosilalari bo‘lgan dori moddalarning tahlili. Antipirin, amidopirin, 
butadion, analgin. 

---

8 
31. Piridin karbon kislota hosilalar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. Piridin 
3-karbon (nikotin kislotasi, nikotinamid, nikodin, koamid). 
32. Piridin 4 - karbon 
kislota hosilalari guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. 
(izoniazid, ftivazid, metazid, nialamid).