Ўзбекистон республикаси транспорт вазирлиги тошкент давлат транспорт университети
haqberdiyev A
- Bu sahifa navigatsiya:
- 3.Темир йўл бўйича юк ва йўловчи ташиш таннархини аниқлаш
- Темир йўлнинг эксплуатацион ҳаражатларининг юк ва йўловчи ташиишга тақсимланиши, млрд.сўм. 6-жадвал
- Темир йўл бўйича эксплуатцион ҳаражатлар ва ташиш таннархи 7-жадвал
- 4. Ягона ҳаражат ставкаси усулида юк ташиш таннархини ҳисоблаш
- Ҳаражат ставкаларини ҳисоби
- =91746*1.5/69.3 + 743.4*2/39.6=2023.3 Бу ерда: , – мос ҳолда юк ва хўжалик ташишда локомотивларнинг чизиқли юриш йўли, локомотиво-км;
|
27 |
Йўл ва доимий қурилмалар, бош йўллардаги доимий қурилмалар ва сунъий иншоотларни жорий сақлаш, ер қатлами, сунъий иншоотлар ва бош йўлларнинг устки тузилишини капитал таъмирлаш |
Келтирилган тонна-километр брутто |
64,6 |
35,4 |
99015 |
15645 |
63963,69 |
10106,67 |
35051,31 |
5538,33 | ||||||
|
28 |
Йўл ва доимий қурилмаларни жорий сақлаш, станция йўлларида ер қатлами ва йўлнинг устки тузилишини амортизацияси, ер қатлами, сунъий иншоотлар ва станция йўлларнинг устки тузилишини капитал таъмирлаш |
(4-жадв.қаранг) |
19,4 |
80,6 |
68115 |
8340 |
13214,31 |
1617,96 |
54900,69 |
6722,04 | ||||||
|
29 |
Йўл, перееездлар ва сунъий иншоотларни қўриқлаш, ҳимоя ўрмонзорларини сақлаш, йўл хўжалигининг қор, сув ва қумга қарши кураш, бошқа ишлари, бош йўллардаги ер қатлами, сунъий иншоотлар ва йўлнинг устки тузилишини амортизацияси, ҳимоя ўрмонзорлари бўйича капитал таъмирлаш харажатлари |
Ҳаракат тури бўйича поезд бошида ва якка ҳолдаги келтирилган локомотив-км ва электр поезд ва дизел поездларининг поезд-км |
85,6 |
14,4 |
59160 |
6285 |
50640,96 |
5379,96 |
8519,04 |
905,04 | ||||||
|
30 |
Шоҳобча йўллар амортизацияси ва шоҳобча йўлларни капитал таъмирлаш бўйича харажатлар |
Юк ташиш |
x |
100 |
7005 |
x
|
x |
x |
7005 |
X | ||||||
|
31 |
Йўл хўжалигининг жами асосий харажатлари (27-30с йиғиндиси) |
Х |
x |
x |
233295 |
30270 |
127818,96 |
17104,59 |
105476,04 |
13165,41 | ||||||
|
32 |
Йўл хўжалигининг барча хўжалик тармоқлари учун умумий бўлган асосий ва умумхўжалик харажатлари |
Меҳнатга ҳақ тўлаш харажатлари (31с. қаранг) |
55,65 |
44,35 |
65790 |
19035 |
36612,14 |
10592,98 |
29177,87 |
8442,02 | ||||||
|
33 |
Йўл хўжалигининг барча харажатлари (31с.+32с.) |
Х |
x |
x |
299085 |
49305 |
164431,10 |
27697,57 |
134653,905 |
21607,43 | ||||||
|
34
|
Вагон, фуқаролик иншоотлари, сигналлаштириш ва алоқа, электрлаштириш ва электр таъминоти хўжаликлари харажатлари, технологик марказлар ва қайта тиклаш поездларини сақлаш |
Х |
41,35 |
47,82 |
237108 |
44568 |
98044,16 |
21312,42 |
139063,84 |
23227,95 | ||||||
|
35 |
Ҳамма хўжаликлар бўйича барча харажатлар (8,26,33 ва 34с. йиғиндиси) |
Х |
x |
x |
1304118 |
245841 |
727692,05 |
120915,12 |
563067,82 |
124898,25 | ||||||
|
36 |
МТУнинг хўжаликнинг барча тармоқлари учун умумий бўлган асосий ва умумхўжалик харажатлари |
Х |
49,24 |
50,76 |
32475 |
7815 |
15990,69 |
3841,85 |
16484,31 |
3973,15 | ||||||
|
37 |
МТУнинг ташиш бўйича барча харажатлари (35с.+36с.) |
Х |
x |
x |
1336593 |
253656 |
743682,74 |
124756,98 |
579552,13 |
128871,39 | ||||||
|
38 |
Келтирилган тонна-км, йўловчи-км, эксплуатацион млн. тонна-км |
Х |
x |
x |
71500 |
x |
26875 |
x |
44625 |
X | ||||||
|
39 |
Келтирилган 10 т-км, 10 йўл-км, ва 10 эксплуатацион т-км таннархи, сўм. |
(37с./38с.)*10 |
x |
x |
186,94 |
x |
276,72 |
x |
129,87 |
X | ||||||
3.Темир йўл бўйича юк ва йўловчи ташиш таннархини аниқлаш
Темир йўл бўйича 10 тонна-км, 10 йўловчи-км ва 10 келтирилган тонна-км ларни аниқлаш учун барча МТУлар бўйича юк ва йўловчи ташишга тақсимланган ҳаражатлар йиғиндиси ҳисобланади ва унга темир йўл бошқармасининг юк ва йўловчи ташиш ҳаражатлари қўшилади. Йўловчи ташишга тақсимланган жами ҳаражатларни йўловчи айланмасига нисбати, юк ташишга тақсимланган ҳаражатлар эса юк айланмасига нисбати олинади. Олинган натижаларни 10га кўпайтириб, тегишли равишда темир йўл бўйича 10 йўловчи-км ва 10 тонна-км таннархи аниқланади. Худди шу тартибда 10 келтирилган тонна-км таннархи аниқланади.
Курс ишида 4- ва 5-жадвалларда келтирилган маълумотлар асосида темир йўл бўйича юк, йўловчи ва келтирилган ташиш таннархини ҳисоблаш лозим. Темир йўл бошқармасини сақлаш бўйича ҳаражатлар МТУларнинг иш ҳақи ҳаражатларига пропорционал равишда юк ва йўловчи ташишга тақсимланади. Ҳисоб-китоб натижалари 6- ва 7-жадвалларда келтирилади.
|
Темир йўлнинг эксплуатацион ҳаражатларининг юк ва йўловчи ташиишга тақсимланиши, млрд.сўм. 6-жадвал | |||
|
Кўрсаткичлар |
Ташиш тури | ||
|
йўловчи |
юк |
жами | |
|
МТУларнинг барча ҳаражатлари |
6870 |
6045 |
12915 |
|
Шу жумладан, иш ҳақи ҳаражатлари |
2730 |
2190 |
4920 |
|
Темир йўл бошқармасини сақлаш бўйича ҳаражатлар |
832,5 |
667,5 |
1500 |
|
Шу жумладан, иш ҳақи ҳаражатлари |
249,75 |
200,25 |
450 |
|
Темир йўл бўйича жами ҳаражатлар |
7702,5 |
6712,5 |
14415 |
|
Шу жумладан, иш ҳақи ҳаражатлари |
2979,75 |
2390,25 |
5370 |
|
|
|
|
|
|
Темир йўл бўйича эксплуатцион ҳаражатлар ва ташиш таннархи 7-жадвал | |||
|
Показатель |
Ташиш тури | ||
|
йўловчи |
юк |
жами | |
|
Юк айланмаси, млн.т-км |
x |
44625 |
71500 |
|
Йўловчи айланмаси, млн.йўловчи-км |
26875 |
x | |
|
Эксплуатацион ҳаражатлар, млрд.сўм |
7702,5 |
6712,5 |
14415 |
|
Ташиш таннархи, сўм |
2,87 |
1,50 |
2,02 |
4. Ягона ҳаражат ставкаси усулида юк ташиш таннархини ҳисоблаш
Ягона ҳаражат ставкаси усулида юк ташиш таннархини ҳисоблаш 2 босқичда амалга оширилади.
Биринчи босқичда ҳаражат ставкалари аниқланади. Бунинг учун темир йўл бўйича ҳаракат ҳажмига боғлиқ ҳаражатлар бир қатор гуруҳларга бўлинади ва уларнинг ҳар бири муайян калькуляцион ўлчов билан боғланади. Ҳар бир гуруҳ ҳаражатларини ўртача темир йўл калькуляцион ўлчов миқдорига бўлиш орқали ҳаражат ставкаси аниқланади (11-жадвал).
Иккинчи босқичда эксплутациянинг конкрет шароитлари учун берилган иш ҳажмида (одатда 1000 тонна-км нетто учун) ҳар бир калькуляцион ўлчовни тегишли ҳаражат ставкасига кўпайтириш орқали боғлиқ ҳаражатлар ҳисобланади. Боғлиқ ва шартли-доимий ҳаражатлар йиғиндиси берилган иш ҳажми (1000 тонна-км) учун умумий ҳаражатларни беради.
Курс ишида мисол тариқасида “вагоно-соат” ва “локомотив бригадалари бригада-соатлари” ҳаражат ставкалари ҳисобланади.
Ҳаражат ставкаларини ҳисоби
Юк вагонлари учун “вагоно-соат” ҳаражат ставкасини ушбу ўлчов билан боғлиқ йиллик ҳаражатларни “вагоно-соат” ўлчови сарфига бўлиш орқали топилади. Йиллик ҳаражатларга юк вагонлари ва контейнерларни депо таъмири ва амортизацияси ҳаражатлари киради.
Юк вагонлари бўйича вагоно-соатлар:
=7443*24/397.8=449.04 ваг-соат,
Бу ерда ∑nS юк вагонларини юриш йўли, вагоно-км;
24 – бир суткадаги соатлар,соат;
Sв – юк вагонининг ўртача суткалик юриш йўли,км.
Вагоно-соат бўйича йиллик ҳаражатларни ҳисоблаймиз:
Еваг-соат=797000*1.8+12800*1.8+1535600*1.8+38200*1.8=4290480 cўм
Барча хўжалик тармоқлари учун умумий бўлган ҳаражатларни аниқлаймиз:
Еб.х.=735390+13734=749124*0.39=292158.36сўм
Вагоно-соат бўйича ҳаражат ставкасини аниқлаймиз:
Еваг-соат=4290480/449.04=10000.17 cўм
Ҳаражат ставкасини ҳисоблаш учун бирламчи маълумотлар 8-,9-жадвалларда келтирилган.
“Локомотив бригадаларининг бригада-соатлари” ўлчови билан боғлиқ ҳаражатларга юк ва хўжалик ташиш турида локомотив бригадаларининг иш ҳақи, шунингдек, барча хўжалик тармоқлари учун умумий бўлган ҳаражатларнинг бир қисми (ижтимоий эҳтиёжлар учун ажратмалар, меҳнат таътили тўловлари, меҳнат муҳофазаси бўйича ҳаражатлар ва б.) киради.
Юқорида санаб ўтилган ҳаражатларни локомотив бригадаларининг ишлаши давомийлигига (∑NH) бўлиш орқали ҳаражат ставкаси аниқланади:
=91746*1.5/69.3 + 743.4*2/39.6=2023.3
Бу ерда: , – мос ҳолда юк ва хўжалик ташишда локомотивларнинг чизиқли юриш йўли, локомотиво-км;
, - мос ҳолда юк ва хўжалик ташишда поезд ҳаракатининг усоаттка тезлиги, км/ч;
1,5;2 – мос ҳолда юк ва хўжалик ташишда локомотив бригадаларининг қўшимча ишлаш вақтини ҳисобга олувчи коэффициент.
Ўлчовларни ҳисоблаш учун маълумотлар 8-,9-жадвалларда келтирилган. Барча хўжалик тармоқлари учун умумий бўлган ҳаражатлар юк ва хўжалик ташишда локомотив бригадаларининг иш ҳақи фондидан 39% миқдорида (барча вариантлар учун) белгиланади.
Download 76.17 Kb.
Do'stlaringiz bilan baham:
