Ўзбeкистон рeспубликаси

Комплекс иқтисодий таҳлилни ташкил этиш

Жаҳон молиявий-иқтисодий инқирози бартараф этилаётган шароитда хўжа1ик алоқаларининг яна кучайиши, ишлаб чиқариш суръатларининг мунтазам ўзгариб туриши содир бўлаётган иқтисодий ҳодиса ва жараёнлами ўрганишга ҳар тамонлама ёнда- шишни тақозо этади. Шу маънода комплекс иқтисодий таҳлилнинг мазмунини корхонани кенг қамровли тарзда ўрганиш асосида, фаолиятдаги ўзаро боғлиқ1ик ҳамда алоқадорлик жиҳатларни кўриб чиқиб, майжуд ресурслардан имкон қадар самарали фойдаланишнинг чора-тадбирларини белгилаб бериш мақсадида фаолият натижавийлигини яхшилашнинг ички имкониятларини аниқлаш ташкил этади.

Комплекс иқтисодий таҳлил тизимли асосда ўткази1ади. Тизимли таҳлил эса олти босқичдан иборат. Улар қуйидагилардир.

Биринчи босқичда таҳлил объектининг мақсади ва фиинкция қилиш шартлари аниқланади. Корхона фаолжяти тизим кўринишида ресурслар таъминоти, ишлаб чиқариш ва таййор маҳсулот каби элементлар йиғиндисидан ташкил топàди. Мақсад эса рентабелликни таъминлаш. Таҳлил вазифаси рентабелликни оширувчи алоҳида олинган омиллами топиш. Шартлар чекланган ресурслар билан самарали ишлаш ёки маҳсулот ҳажми чекланган шароитда ресурслами тежаш.

Иккинчи босқичда корхона фаóлиятини ифодаловчи барча маъ1умотлар танлаб олинади. Бунда ахборот тизими асосий манба бўлиб ҳисобланади.

Учинчи босқичда тизимнинг чизмаси шакллантирилади. Чизмада асосий компонентлар, функциялар, ўзаро алоқалар, кичик тизимлар, уламинг элементлари кўрсатиб берилади.

Кўрсаткич1ар ҳамда омиллар асосида комплекс иқтисодий таҳлилнинг умумий блок-чизмаси тузилади. Блок-чизмада омиллар ва кўрсаткич1ар тасниф қилиниб, уламинг алоқаси илмий асосда расмийлаштирилади.

Тўртинчи босқичда тизимдаги асосий боғ1аниш1ар ва омиллар белгиланиб уларга миқдорий тавсиф берилади. Асосий воситалар бўйича фонд қайтими, материаллар бўйича материал қайтими, маҳсулот бўйича маҳсулот ҳажми ва шу кабилар.