Ўзбeкистон рeспубликаси

Аналитик ҳисобот (тушунтириш хати) одатда ташқи фойдала- нувчилар учун ёзилади. Таҳлил натижалари ички хўжа1ик ишларида фойдаланиш учун йўна1тирилган бў1са, улар маъ1умотнома ёки хулоса кўринишда расмийлаштирилади.
Аналитик ҳисоботнинг таркиби тўлиқ бў1иши керак. Авваламбор, у корхона ривожланишининг иқтисодий даражасини намоён қиладиган, хўжалик юритишнинг шартларини, корхонада баҳо сиёсатининг тавсифı, маҳсулотнинг рақобатдошлиги, маҳсулотлами харид қилиш

бозорларининг кенглиги, маҳсулотларнинг бозордаги ўми, корхона мавқеи каби умумий саволларни қамраб олиши керак. Шунингдек, ҳисоботда бозордаги ҳар бир маҳсулотнинг ҳаётий ҳолати, реал ҳамда потенциал рақобатчиларни, улар бимесининг кучли ва кучсиз томонларини кўрсатиб тавсифлаш лозим.

Бундан кейин корхонанинг ишлаб чиқариш ва молиявий натижаларини тавсидовчи, мулкий ва молиявий ҳолатини, натижаламинг самарадорлигини, ривожланиш ҳолати каби кўрсаткич1ар динамикасини ифодалаб бериши керак. Шунингдек, пул оқимлари, молиявий натижалар ва асосий томонларга таъсир кўрсата оладиган корхонанинг ҳисоб сиёсатидаги ўзгаришларини очиб бериш керак.

Аналитик ҳисоботда ҳисобот даври мобайнидаги корхона фаолиятининг ижобий ва салбий томонлари кўрсати1ади ҳамда ишлаб чиқариш ва молиявий натижаларга таъсир кўрсатадиган объектив ва субъектив, ички ва ташқи омиллар тушунтириб берилади. Яна, мавжуд бўлган камчиликларни бартараф этишга йўналтири1адиган ҳамда яқин ва узоқ муддатда корхона фаолияти самарадорлигини ошириш мақсадида қилинадиган ишлар кўрсатиб берилади.

Ҳисоботнинг аналитик қисми аниқ ва асосланган бў1иши шарт. У аналатик ҳисоботлардан, керакли маъ1умот1ар йиғи1ган жадваллардан, графика ва диаграммалардан иборат бў1иши мумкин. Уни расмий- лаштиришда таҳлил натижалари асосида қилинган таклиф ва хулосаларга алоҳида эътибор қаратиш лозим. Улар ҳар томонлама асосланган ва корхона фаолияти натижаларини яхшилашга қаратилган бў1иши керак.
ратııиı натижасида қилинган маълумотнома ёки хулосалар мазмуни тушунтириш хатидан фарқли равишда кўпроқ аниқлаштирилган, камчилик ёки мувафаққиятлами камроқ ҳажмда тартиб билан кўрсатадиган, аниқланган маълумот1арни қў11айдиган бў1иши мумкин. Унда корхона умумий таснифи ва унинг фаолиятига шарҳлари ёзилмайди.
раҳıиı натижасини матнсиз кўрîнишда тақдим этилишига алоҳида

тўхтаб ўтиш лозим. У доимий макет тарзидаги аналитик жадваллар, графикалардан ташкил топиб, ҳеч қандай тушунтириш хатидан иборат бў1майди. Аналитик жадваллар ва графикалар систематизациялашга, ўргани1аётган материални умумийлаштиришга ва уни қабул қилиш учун осон бўлган кўринишда тақдим этишга ижозат беради.

Жадваллар тузилиши турли хилда бўлиши мумкин. Улар таҳлил талаблари асосида тузилади. Аналитик жадваллардаги кўрсаткич1арни шундай тартибда жойлаштириш лозимки улар бир вақтда ҳам аналитик ҳам илюстрация материали тарзида ифода этиши лозим. Лекин бир жадвалда корхона ишининг ҳамма кўрсаткичларни бериш ёки жуда кўп жадваллар киритиш ҳам мақсадга мувофиқ бўлмайди. Жадвалламинг кўп1иги ҳам улардан фойдаланишни қийинлаштиради. Аналитик жадваллар ва графıкалар жуда оддий ва яққол бўлиши керак.
Таҳлил натижаларини бундай тартибда рамийлаштириш охирги пайтда жуда кўп қўл1анилмоқда. У кўриб чиқилган ва систематизация- лашган маъ1умотни мустақил ўрганиб чиқиб, керакли хулосалами чиқара оладиган, юқори тоифали ишчиларга мў1жал1ангандир. Текстсиз таҳлил уининг таъсир кучини оширади, чунки бунда таҳлилни бажаришда ҳамда уининг натижаларидан фойдаланишдаги узилиш қисқаради.
Амалиётда жудаям керакли бў1ган таҳлил натижалари корхона иқтисодий паспортнинг маъ1ум бир бў1имига киритилади. Бир неча йил мобайнида йиғилган бундай маъ1умотлар таҳлил натижаларини умумий ҳолатда кўриб чиқишга имкон яратади.