Ўзбекистон тариxи
Download 4.4 Mb. Pdf ko'rish
|
Б.Ж.Эшов Дарслик 2
|
Вилоятлар
Отлар Йирик қора– моллар қўй–эчкилар Еттисув 128045 273120 330867 Сирдарѐ 35743 82810 93755 Самарқанд 3711 8155 2630 Фарғона 7914 11652 299 Каспийорти 1692 6816 19862 Жами 1771 38255 74611 Бу ўринда яна бир масалага эътибор қаратиш мақсадга мувофиқдир. Империя ҳукумати Россиядан ―ортиқча‖ аҳолини кўчириб келтириш ҳамда уларнинг хавфсизлигини таъминлашни Туркистонда мустамлакачилик сиѐсатини амалга оширишдаги асосий вазифалардан бири деб билди. Мустамлакачи маъмурларининг бу борадаги қарашларига эътибор берадиган бўлсак, империянинг деҳқончилик ва ер тузилиши ишлари бошқармаси бошлиғи А.Кривошеин Россиянинг марказий губерния (вилоят)ларидан ―ортиқча‖ аҳолини кўчириш, биринчидан, янги ташкил этилган рус қишлоқларида тинчлик ва тартиб ўрнатишга ѐрдам берса, иккинчидан, Туркистонда бўш ѐтган ерларни ўзлаштириш имкониятини беради, деган ғояни илгари сурган эди. Бунинг учун А.Кривошеин Мирзачўлдаги бир неча юз минг десятина ерларни ўзлаштириш орқали бу ерларга ―мустаҳкам рус элементларини‖ кўчириш ҳамда уларга энг яхши ерларни бериб жойлаштиришни таклиф қилди. Унинг фикрича, ―бадавлат мусулмон аҳолиси орасида кўчиб келган руслар камбағал, абгор ва камситилган хўжайин бўлиши мумкин эмас. Русларнинг Туркистондаги сиѐсий устунлиги уларнинг хўжалик юритиш имконияти билан мустаҳкамланиши лозим. Кўчиб келган рус- хўжайин ерида сарт деҳқонини кўриш, сартнинг ерида рус батрагини кўришдан кўра ѐқимлироқдир‖. Бу фикрнинг ўзиѐқ империянинг мустамлакачи ҳукумат раҳбарлари Туркистон 143 аҳолисига нисбатан қай даражада буюк миллатчилик кайфиятида бўлганлигини аниқ-равшан кўрсатади. Кўчиб келганларнинг салмоғи айниқса Еттисув ва Сирдарѐ вилоятларида кучли бўлганлиги қуйидаги жадвалда кўринади: Download 4.4 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|