Ózbekstan respublikasí joqari hám orta arnawli bilimlendiriw ministrligi

Bilimin tekeriw ushin
Wazıypa
Situatsion ma`selelerdi orınlaw.

Wazıypa №1. Nawqas balada kriptorxizm diagnozı qoyıldı. Kompleksli emlew ushın qanday gormonal preparat beriwge boladı?	1. Bul waqıtta kompleksli emlew ushın xorionik gonadotropin yaki menopauzalı gonadotropin berilse boladı.
Wazıypa №2. Balada tu`ngi enurez. Sizin` emlew taktikan`ız qanday?	2. Balag`a pituitrin R yaki adiurekrin beriwge boladı. Bul zatlar bu`yrek kanalshalarında Na ha`m suwdın` reabsorbtsiyasın to`menletedi ha`m diurez to`menletedi.
Wazıypa №3. Tuwıw waqtında hayalda tuwıw protsessi to`menligi anıqlandı. Qanday preparat beriwge boladı?	3. Bul waqıtta v/i oksitotsin 1 ml den 500 ml 5% glyukoza menen birgelikte yaki pitiutrin jiberiledi. Bular jatırdın` ritmik qısqarıwshan`lıg`ın asıradı

Paydalang’an a`debiyatlar: 1.Azizova S.S. Farmakologiya. -Toshkent. «Abu Ali ibn Sino» 2000. - 496 b. 2.Maxsumov M.N. Farmakologiya. Darslik. T., 2006.. 3.Xarkevich D.A. Farmakologiya. -Moskva «Meditsina» 2004. – 735 s. 4.Azizova S.S. Farmakologiyadan elektron darslik. 2005 y. 5.Azizova S.S. G`armakologia. – T. “Abu Ali ibn Sino” 2006. – 420 b.

Tema: Hayal jınıslıq hám er adam jınıslıq gormon preparatları qollanılıwı.
Reje:
1.Hayallar jinisliq gormon prteparatlari qollaniwi
2.Er adam jinisliq gormon preparat qollaniwi

Hayallar jınısıy gormonal zatları estrogen ha`m gestagenlerge bo`linedi. Estrogenler qatarına steroidlar estron (follikulin), estradiol xa`mde sintetik zatlardan sinestrol kiritiledi.

Fiziologiyalıq jag`dayda estrogenler jınısıy er jetiw da`wirinde jatır, fallopiy nayları, qınnın` rawajlanıwın ha`m ekilemshi jınısıy belgilerdin` ju`zege shıg`ıwın ta`miyinleydi. Organizm jınısıy er jetkennen keyin estrogenler jatır epiteliysi proferatsiyasın, yag`nıy menstrual tsikl basqıshların, jatırda qan aylanıwın, onın` oksitotsinge seziwshen`ligin ta`miyinleydi, ha`miledarlıqqa tayarlaydı. Sonın`day, estrogenler beloklardın` payda bolıwına, su`yeklerdin` kal`tsiydi o`zlestiriwine ja`rdem beredi ha`mde oraylıq nerv sistemasın, vegetativ nerv xızmetine qatnasadı, sonın` ushın estrogenler jetispewshiliginde tu`rli nevrozlar, ruwhıy o`zgerisler payda boladı.
Estrogenler ma`yeklikler iskerliginin` jetispewshiliginde— amenoreya, dismenoreya ha`mde erkekler prostata bezinin` o`spe keselliginde, xayallarda su`t bezlerinin` o`spelerinde (60 jastan keyin) qollanıladı. Estrogenler dawamlı qollang`anda jatırdan qan ketiwi, isikler payda bolıwı; asqazan-ishek arqalı jiberilgende kewil aynıwı, qusıw, ish ketiwi mu`mkin. Erkeklerde qollang`anda feminizatsiya, yag`nıy olarda hayallarg`a ta`n ekilemshi jınısıy belgiler payda bolıwı, jınısıy quwat kemeyiwi mu`mkin. Estrogenlerdi endometritte, jatırdan qan ketiwine meyil hayallarda qollanıwg`a bolmaydı, bawır keselliklerinde abaylap qollanıladı.
Gestagen gormonal zatlar: progesteron, oksiprogesteron kapronat, pregnin, turinal.
Fiziologiyalıq jag`daylarda ma`yek kletka jetiliskende follikulalar bo`linedi, ovulyatsiya protsessi o`tedi, follikulanın` ornında sarı dene payda boladı. Sarı denenin` tiykarg`ı gormonı progesteron. Usı gormon jatır endometriysinin` proliferatsiyasın ta`miyinleydi. Eger ma`yek kletka spermatozoid penen qosılsa, progesteron ha`miledarlıqtı qollap-quwatlap tu`radı, sonın` ushın progesteron ha`miledarlıq gormonı dep ataladı. Progesteron jatır epiteliysin proliferatsiya basqıshınan sekretsiya basqıshına o`tkeredi, usı basqıshta uslap turıp, embrionnın` rawajlanıwına qolaylı sha`rayat jaratıp beredi. Progesteron jatırdın` oksitotsinge seziwshen`ligin kemeytiredi, sonın` ushın jatır qısqarıwı kemeyip, ha`mile rawajlanıp baradı, keyinshelik joldas — platsentanın` rawajlanıwına da jaqsı ta`sir ko`rsetedi.
Gestagen gormonal zatlar ha`mileni saklaw ushın ma`yeklik iskerligi to`menlegende, kerek bolg`anda, estrogenler menen birge jatırdın` basqıshına qarap qollanıladı. Gestagenler sonday-aq klimakterik qan ketiwlerde de qollanıladı. Progesteronnın` az bolsa-da androgen qa`siyeti de bar, sonın` ushın ha`mile jınsıy ag`zalarının` rawajlanıwına da ta`sir ko`rsetiwi mu`mkin. Estrogen ha`m gestagenlerdin` tiykarında kombinirlengen klimaksqa qarsı, xa`miledar bolıwına qarsı — awız arqalı jiberiletug`ın kontratseptiv zatlar progestinler alıng`an. Progestinler gipotalamustan rilizing — faktorlar (lyutein ha`m follikulin stimullawshı), gipofizden gonadotrop gormonlardın` ajıralıwına tosqınlık qıladı, sol sebepli kontratseptiv qa`siyetke iye. Progestinler estrogenler menen birge qollanılg`anda olardın` kontratseptiv ta`siri joqarlaydı. Birinshi kontratseptiv zatlar — infekundin, noretin quramında estrogenler ko`p mug`darda bolg`anı ushın ko`pshilik jag`dayda keri ta`sirler keltirgen, keyinshelik estrogenler mug`darı kemeytirilgen kontratseptivler alıng`an: bisekurin, nonavlon, rigevidon ha`m basqalar. Kontratseptivler ha`miledarlıqtın` aldın alıw ushın arnawlı sxema boyınsha qollanıladı, etek keliw tsiklinin` 5-ku`ninen baslap 21-ku`nge deyin, a`lbette shıpakerler baqlawında qabıl qılınadı. Keri ta`sirleri: tromboembolik jag`daylar, qan basımının` ko`teriliwi, dispeptik, neyrovegetativ o`zgerisler, depressiyalar, uglevod ha`m may almasıwının` izden shıg`ıwı, qalqansıman bez iskerliginin` o`zgeriwi, salmaqtın` asıwı. Preparattı ha`miledarlıqta, tromboembolik jag`daylarda, bawır keselliklerinde qollanıw qadag`an etiledi.